I Сәлім: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
37-жол:
| Вице-губернатор =
| Титулы_2 = [[Халифтер тізімі|Ислам халифатының 74-ші халифі]]
| Ту_2 = Ottoman Flag.svg
| Ту2_2 =
| Реті_2 =
45-жол:
| Ізбасары_2 = [[I Сүлеймен]]
| Титулы_3 = Трабзон санжақбейі
| Ту_3 = Ottoman Flag.svg
| Ту2_3 =
| Реті_3 =
94-жол:
}}
'''I Сәлім''' ({{lang-ota3|سليم اول|Selîm-i evvel}}; [[10 қазан]] [[1465 жыл|1465]] — [[22 қыркүйек]] [[1520 жыл|1520]]) — [[Османлы мемлекеті]]нің [[Османлы сұлтандарының тізімі|9-шы сұлтаны]] ([[1512 жыл|1512]]-[[1520 жыл|1520]]), [[Халифат|Ислам халифатының]] [[Халифтер тізімі|74-ші халифі]] ([[1516 жыл|1516]]-[[1520 жыл|1520]]), [[ақын]], [[қолбасшы]].
Османлы тарихындағы ең ұлы жаулаушылардың бірі болып саналады. Сонымен бірге ол өзінің қатігездігімен ерекшеленеді. [[Еуропа]] патшалары одан қорқып, онымен соғыс жүргізуден қашқақтайтын. Қол астындағы уәзірлері оның бір қарағанынан үрейленетін. Бірақ оның қатігездігі мемлекетке өте үлкен пайда әкелді: жаулаулар нәтижесінде жер ауданы екі жарым есеге ұлғайды (2 375 000 км²-ден 6 557 000 км²-ге дейін), ірі олжалар арқасында қазына толды, парсы елінен айдап әкелінген өнер адамдары [[Ыстамбұл]]ға көшірілгеннен соң османлы өнері күрт дами бастады, Сәлім [[1516 жыл]]ы "[[халифа|халиф]]" атағын алғаннан соң, Османлы мемлекеті халифат ретінде ислам әлемінде ең беделді елге айналды. ==Өмірбаяны==
Line 127 ⟶ 129:
[[1517 жыл]]дың [[қаңтар]]ында I Сәлім Мысырға басып кіріп, Каир қамалын жойды. Тұман бей қаладан қашты, бірақ көп ұзамай кішігірім әскермен қайтып келіп, түнде қалаға басып кірді. Нәтижесінде қалада үлкен қырғын болды: 50 мыңдай бейбіт тұрғын қазаға ұшырады. I Сәлім Каирді алғаннан кейін 800 мәмлүк шонжарларын басынан айырды. Ал Тұман бей әлі екі ай бойы [[Ніл]] сағасында османлылармен күрес жүргізді, бірақ мәмлүктерді өзінің қанаушылары деп санаған мысырлық [[бәдәуилер]] бейді сатып, [[13 сәуір]] [[1317 жыл]]ы Каир қақпасының астында дарға асты.
[[1517 жыл]]дың [[сәуір]]інде I Сәлімге Мекке мен Мединенің кілті беріліп, күллі Хижаз османлылардың иелігіне айналды. [[Венеция]] [[Кипр (арал)|Кипр аралы]] үшін алым-салық төлей бастады. Тіпті [[Йемен]]ді жаулап алған мәмлүк жасағы сұлтанға бағынды.
[[1518 жыл]]ы османлылар [[Мажарстан]]мен бітім шартқа келді. Ал [[Алжир]] билеушісі Қызыр Қайыреддин паша [[1519 жыл]]ы сұлтанның вассалы болды.
Line 142 ⟶ 144:
| Херсеклі Ахмет паша
| [[25 сәуір]] [[1512 жыл|1512]] — [[28 қараша]] [[1514 жыл|1514]]
| 2 жыл 7 ай
|-
| 31
Line 172 ⟶ 174:
| Пір Мехмет паша
| [[25 қаңтар]] [[1518 жыл|1518]] — [[21 қыркүйек]] [[1520 жыл|1520]]
| 2 жыл 8 ай
|}
| |||