II Осман: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Мемлекеттік қайраткер
| түс = Швейцарияның федерация кеңесі
| Қазақша есімі = II Осман
| Шынайы есімі = {{lang-ota3|عثمان ثانى|Osmân-ı sânî}}<br />Мүміндер әмірі<br />Екі киелі қаланың қызметкері
| Суреті = Genç Osman.JPG
| Атауы =
| Сурет ені =
| Елтаңба =
| Елтаңба атауы =
| Елтаңба ені =
| Титулы = [[Османлы сұлтандарының тізімі|Османлы мемлекетінің 16-шы сұлтаны]] <br />[[Халифтер тізімі|Ислам халифатының 81-ші халифі]]
| Лақап аты = Кенже II Осман
| Ту = Ottoman Flag.svg
| Ту2 =
| Басқара бастады = [[26 ақпан]] [[1618 жыл|1618]]
| Басқаруын аяқтады = [[20 мамыр]] [[1622 жыл|1622]]
| Басқарған кезеңі =
| Ізашары = [[I Мұстафа]]
| Ізбасары = [[I Мұстафа]]
| Тәж кигізу жорасы =
| Биліктен бас тартуы =
| Мұрагері =
| Бірігіп басқарушы1 =
| Бірігіп басқарушы1Басқара бастады =
| Бірігіп басқарушы1Басқаруын аяқтады =
| регент1 =
| регент1Басқара бастады =
| регент1Басқаруын аяқтады =
| регент2 =
| регент2Басқара бастады =
| регент2Басқаруын аяқтады =
| Премьер =
| Вице-президент =
| Президент =
| Монарх =
| Губернатор =
| Вице-губернатор =
| Титулы_2 =
| Ту_2 =
| Ту2_2 =
| Реті_2 =
| Басқара бастады_2 =
| Басқаруын аяқтады_2 =
| Ізашары_2 =
| Ізбасары_2 =
| Титулы_3 =
| Ту_3 =
| Ту2_3 =
| Реті_3 =
| Басқара бастады_3 =
| Басқаруын аяқтады_3 =
| Ізашары_3 =
| Ізбасары_3 =
| Титулы_4 =
| Ту_4 =
| Ту2_4 =
| Реті_4 =
| Басқара бастады_4 =
| Басқаруын аяқтады_4 =
| Ізашары_4 =
| Ізбасары_4 =
| Түсініктемелер =
| Діні = [[Ислам]]
| Азаматтығы =
| Туған күні = 03.11.1604
| Туған жері = [[Ыстамбұл|Константинополь]], [[Османлы мемлекеті]]
| Қайтыс болған күні = 20.05.1622
| Қайтыс болған жері = [[Ыстамбұл|Константинополь]], [[Османлы мемлекеті]]
| Жерленді = I Ахмет мазары, [[Ыстамбұл]]
| Династия = [[Османлы әулеті]]
| Туған кездегі есімі =
| Әкесі = [[I Ахмет]]
| Анасы = Махфируз Қадиша сұлтан
| Жұбайы = Мелексима қатын<br />Айша қатын<br />Абике қатын
| Балалары = '''Ұлдары''':<br />Ахмет шаһзада<br />Омар шаһзада<br />Мұстафа шаһзада<br />'''Қызы''':<br />Зейнеп сұлтан
| Қызмет еткен жылдары =
| Құрамында болды =
| Әскер түрі =
| Атағы =
| Басқарды =
| Шайқасы =
| Ғылыми аясы =
| Жұмыс істеген орны =
| Партиясы =
| Қызметі =
| Мамандығы = [[Қолбасшы]]
| Білімі =
| Ғылыми дәрежесі =
| Марапаттары =
| Қолтаңбасы = Tughra of Osman II.JPG
| Монограммасы =
| Сайты =
| Commons =
}}
'''
Бұл сұлтан сол кездегі османлы қоғамынан даму жағынан алда болған еді. Ол көптеген
==Өмірбаяны==
II Осман [[1604 жыл]]ы османлы елордасы [[Ыстамбұл|
Көкесі [[I Мұстафа]] тақтан тайдырылғанда, 13 жастағы II Осман таққа отырды. Алған білімі сол уақытқа қарағанда үздік болатын. II Осман өте белсенді билеуші болды және шешімдердің барлығын өзі шешкен екен. Бірақ бұл бостаншыл [[жаңа шерік]]терге ұнамады. Сұлтан [[Ыстамбұл|Константиниеде]] қараулар жүргізу үшін басқаша киініп отырды. Сондай-ақ II Осман өзін өте қатал билеуші ретінде де көрсетті: [[1621 жыл]]ы мемлекеттік төңкеріске жол бермеу үшін өзінің інісі [[Мехмед Шаһзада (Ахмед I ұлы)|Мехмет шаһзаданы]] өлім жазасына кесті.
===Отызжылдық соғыс===
[[Сурет:Osman 2.jpg|нобай|солға|250px|Кенже Осман]]
Османлы әскерінің бірнеше жеңілісінен кейін II Осман [[1618 жыл]]ы [[Сефевидтер әулеті|сефевидтермен]] келісім шарт жасады. Бұл келісім шарт [[1612 жыл]]ғы келісім шартты қайталады. Содан кейін II Осман еуропалық істерге араласа бастады. Оның себебі — [[Еуропа]]да [[1618 жыл|1618]]-[[1648 жыл]]дары болған Отызжылдық соғыс. Бұл соғыс Еуропаны екі топқа бөлді: [[Габсбургтер әулеті|габсбургтық]] және антигабсбургтық. [[Польша]] габсбургтердің жағында болды, және [[1619 жыл]]ы Гуменн шайқасында Трансильвания әскерін жермен жексен етті. Нәтижесінде Трансильвания князі Габор Бетлен II Османнан көмек сұрап, османлылар бұл соғысқа араласа бастады.
Line 38 ⟶ 112:
===Ажалы===
II Осман [[1621 жыл]]дың [[қыркүйек]] айында Константиниеге қайта келіп, бірнеше жаңартулар ойластырды. Ол османлы әскерін қайта жаңғарту үшін [[Кіші Азия|Анадолы]] мен Солтүстік [[Сирия]]ның тұрғындарынан жаңа жасақ шығарайын деді. Себебі оған бостандықты ойлаған [[жаңа шерік]]тер ұнамады, және ол өзінің жаңа жасағымен жаңа шеріктерді ауыстыруды ойлады. Сонымен қатар ол елорданы Кіші Азияға көшіргісі келді. [[1622 жыл]]ы II Осман [[қажылық]] жасау сылтауымен Константиниеден Анадолыға аттанды. [[19 мамыр]]да Қара Дәуіт паша бастаған жаңа шеріктер көтерілісі басталды. Соның нәтижесінде II Осман Едікүлеге тұтқынға алынып, [[20 мамыр|келесі күні]] өлтірілді. Мәйіті [[Сұлтанахмет мешіті]]нің жаңындағы I Ахмет мазарында жерленді. Тақ Телі Мұстафаға қайта оралды.
==Садрағзамдары==
Line 90 ⟶ 156:
==Қызықты деректер==
* II Осман —
* II Осман — [[жаңа шерік]]терді жойғысы келген алғашқы сұлтан. Алайда жаңа шеріктерді жою үдерісі ұзаққа соғылды, оларды жою тек екі ғасырдан кейін, [[1826 жыл]]ы, [[II Махмұт]]тың қолынан ғана келген еді.
* II Осман — [[жаңа шерік]]тердің қолынан қайтқан алғашқы сұлтан.
| |||