Беларусь: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Update inf. from Wikipedia (en)
Премьер-министрі
22-жол:
|Тәуелсіздігін алды =
|Астанасы = [[Сурет:Coat of Arms of Minsk, Belarus.png|22px]] [[Минск]]
|Ірі қалалары = [[Минск]], [[Гомель]], [[МогилёвМогилев]], [[Витебск]], [[Гродно]], [[Брест (Беларусь)|Брест]]
|Басшы қызметі = [[Беларусь Президенті|Президенті]]<br />[[Беларусь Премьер-министрі|Премьер-министрі]]
|Басшылары = [[Александр Григорьевич Лукашенко|Александр Лукашенко]]<br />[[МихаилАндрей Владимирович МясниковичКобяков|МихаилАндрей МясниковичКобяков]]<ref>[http://presidentwww.govgovernment.by/press106787.html#doc БРru/prime-minister ПрезидентініңПремьер-министр ресмиРеспублики сайтыБеларусь]</ref>
|Жер аумағы = 207 560
|Жер аумағы бойынша орны = 84-ші
61-жол:
}}
[[Сурет:Belarus provinces english.png|thumb| alt=A.| ''[[Әкімшілік аумағы]]''.]]
'''Беларусь Республикасы''' ({{lang-be|Рэспубліка Беларусь}}; {{lang-ru|Республика Беларусь}}) — [[Шығыс Еуропа]]дағы мемлекет. Жері көлемі — 207,6 мың км<sup>2</sup>. Халқы — 10 млн. 203 мың адам (1997). Негізгі халқы — беларусьтар (80%), бұған қоса орыстар (13,6%), поляктар (4,1%) тұрады. Астанасы — [[Минск]] (1,6 млн.). Ірі қалалары [[Брест (Беларусь)|Брест]], [[Витебск]], [[Гомель]]. Әкімшілік басқарылуы тұрғысынан жағынан 6 облысқа бөлінеді. Мемлекеттік тілдері — [[беларусь тілі]] және орыс тілі. Діні — [[православие]] (70%). Ақшасы — [[беларусь рублі]]. Ұлттық мейрамы — 3 шілдедегі [[Республика күні]]. [[Мемлекет]] басшысы — [[президент]]. Жоғарғы заң шығарушы органы — екі палаталы [[парламент]] (Ұлттық жиналыс). Ол төменгі (өкілдер кеңесі) және жоғарғы (Республика Кеңесі) палаталарынан тұрады.
 
== Әкімшілік аумағы жағынан бөлінуі ==
76-жол:
| <span style="display:none">18900703</span>[[4 желтоқсан]] [[1939]]
| align=right | <span style="display:none">0</span>1 401 000
| [[Брест (Беларусь)|Брест]]
|-
| [[Витебск облысы]]
100-жол:
| <span style="display:none">19120214</span>[[15 қаңтар]] [[1938]]
| align=right | <span style="display:none">0</span>1 095 000
| [[МогилёвМогилев]]
|-
| [[Минск облысы]]
165-жол:
Беларусь жазба әдебиетінің тарихы Киев Русі дәуірінен басталады.
* 14 — 16 ғасырларда Беларусь Ұлы Литва князьдігі құрамында болған кезде беларусь тілі мемлекеттік тіл болды, дипломатиялық қарым-қатынаста, сот және басқару орындарында пайдаланылды, сонымен бірге беларусь тілінде “Литванметрикасы” (Ұлы Литва князьдігінің Статуты) сияқты жазбалар көшірілді.
* 16 ғасырда гуманист, ағартушы [[Франциск (Георгий) Скорина]] тұңғыш рет Беларусь жерінде кітап басып шығаруды қолға алды.
* 1696 ж. Польша сеймі мекемелерде, мектептерде беларусь тілін пайдалануға тыйым салды, бұл тілде кітап басып шығару тоқталды. Осыдан кейін Беларусь халқының азаттығын аңсаған авторсыз өлеңдер, интермедиялар, мектеп театрларына арналған драмалар шыға бастады, бірақ оларда халық ауыз әдебиетінің сарыны басым болды.
* 18 ғасырдың аяғында Беларусьтің Ресейге қосылуы жаңа әдебиеттің дамуына қолайлы жағдай жасады.
* 19 ғасырдың 1-жартысында езілген халықтың мұң-шерін жырлаған ''“Энеида сыры”'', ''“Парнасқа шыққан Тарас”'' тәрізді шығармалар жарық көрді. Алайда Ресей патшасының отаршылық саясаты Беларусь мәдениетінің өркендеуіне едәуір бөгет жасады. Беларусь тілінде сөйлегендер, шығарма жазғандар қуғынға ұшырады, сондықтан ақын, жазушылар өз туындыларын қолжазба түрінде таратуға мәжбүр болды. Бұлардың көбі жоғалып кетті. Тек [[Багрим|П. Багримнің]] ''“Ойна, ойна, жас жеткіншек”'' (1829) атты жалғыз ғана өлеңі сақталған.
* 19 ғасырдың аяқ шенінде сыншыл реализм бағытындағы шығармалар туа бастады. Беларусь әдебиетінің бұл кезеңдердегі дамуына [[Дунин-Марцинкевич|В.И. Дунин-Марцинкевич]] (1807 — 1884) елеулі үлес қосты. Кейінірек [[Богушевич Францишек|Ф. Богушевичтің]] (1840 — 1900), [[Лучина|Я. Лучинаның]] (И. Неслуховский, 1851 — 1897), [[Гуринович|А. Гуриновичтің]] (1869 — 1894), [[А. Абуховичтің]] (1840 — 1905) өлең-жырлары, поэмалары жарық көріп, әдебиетті өркендетуде үлкен рөл атқарды.
* 1905 жылғы демократиялық қозғалыс Беларусь әдебиетінің жаңа қарқынмен дамуына қолайлы жағдай жасады. Халықтың азаттыққа ұмтылуы, ой-сананың өсуі Я.[[Янка Купала]], Я. Колас, Тетка (А. Пашкевич, 1876 — 1916) шығармаларынан айқын көрінді. Әсіресе, Пашкевичтің ''“Азаттыққа аттаныс”'', ''“Беларусь скрипкасы”'' (1906) атты жинақтары — азаттық рухындағы туындылар. [[Янка Купала]] мен [[Колас]] шын мәніндегі халық ақындары ретінде өздерінің көптеген өлең-жырларында, кітаптарында халықтың мұң-зарын, азаттыққа ұмтылысын суреттеді.
Қазан төңкерісінен кейін Беларусь әдебиеті идеологиялық қысымға қарамастан қарқынды дамыды.
* 1939 ж. елдің батыс және шығыс бөліктерінің қосылуы нәтижесінде М. Танк, Ф. Пестрак, А. Кулешов, П.Панченко, Э. Огнецвет, А.Русак сияқты таланттар ұлттық әдебиеттің ірі өкілдеріне айналды.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Беларусь» бетінен алынған