М.Ю. Лермонтов атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Ғимарат
'''Михаил Лермонтов атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры''' - Орыс театры атымен 1933 жылы Семей қаласында К. Треневтың «Любовь Яровая» спектаклімен шымылдығын ашты, коюшы-режиссері Юрий Рутковский.
| ғимараттың аты = <small>М.Ю.Лермонтов атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры
</small>
| шынайы аты =
| бұрынғы атауы =
| балама аты =
| статусы =
| суреті = М.Ю. Лермонтов атындағы театр.jpg
| ені = 300 px
| сурет атауы = ''М.Ю.Лермонтов атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры (2016 жыл, желтоқсан айы).''
| позициялық карта = Қазақстан
|lat_deg= 43|lat_min= 14|lat_sec=35
|lon_deg= 76|lon_min= 56|lon_sec= 38
| карта атауы =
| карта ені =
| ізашары =
| ізбасары =
| ғимарат түрі =
| сәулет стилі =
| классификациясы =
| орналасуы =
| мекен жайы = {{KAZ}}
| қала = [[Алматы]]
| мемлекет =
| қазіргі жалдаушы =
| ғимараттың маңыздылығы =
| құрылысы басталды =
| құрылысы аяқталды =
| ашылған уақыты =1969
| жөнделген уақыты = 2006
| жабылған уақыты =
| бұзылған уақыты =
| құны =
| жөндеу құны =
| биіктігі =
| сәулет өнері =
| төбесі =
| антеннаның төбесі =
| шатыры =
| ең соңғы қабат =
| обсерватория =
| құрылыс жүйесі =
| көлемі =
| диаметрі =
| басқа да өлшемдері =
| қабаттар саны =
| ғимараттың ішкі ауданы =
| лифтілер =
| тапсырыс беруші =
| иемденуші =
| басқарушы орган =
| сәулетшісі = Г.Горлышков, В.Давыденко, М.Былинкин, В.Руденко.
| сәулет фирмасы =
| салушы =
| инженері =М.Глебова.
| инженер-құрылысшы =
| басқа да дизайнерлер =
| сметашы =
| бас мердігер =
| марапаттары =
| дүкендер саны =
| бөлмелер саны =
| көлік тұрағы =
| сайты =
}}
'''М.Ю.Лермонтов атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры''' — классикалық драматургия қоюға негізделген театр.
 
== Тарихы==
* [[1933 жыл]]ы қазан айында [[Семей]] қаласында К.А.Треневтің «Любовь Яровая» пьесасымен ашылды.
* [[1934 жыл]]дың қаңтарында жас театр [[Алматы]]ға көшіп келіп, А. Афиногеновтың «Страх» атты спектакілін көрермендерге көрсетіп, екінші рет ашылды. Сол жылы театр «Алматы қалалық кеңесінің орыс драма театры» деп аталды.
* [[1938 жыл]]дан бастап Қазақстанның мемлекеттік орыс драма театрына айналды.
* [[1941 жыл]]ы театр ұжымы қазақ драма театрымен бірлесіп жұмыс істеді. Сол жылдың аяғында [[Шымкент]] қаласына уақытша көшіп, [[1943 жыл]]ы Алматыға қайта оралды. Екінші дүниежүзілік соғыс жылдары кеңес адамдарының қаҺармандық іс-әрекетін бейнелейтін А.Е.Корнейчуктың «Майдан», К.М.Симоновтың «Орыс адамдары» мен «Біздің қаланың жігіті», Л.М.Леоновтың «Шапқыншылық» пъесалары қойылып, ол спектакльдерге соғыс жылдары эвакуациямен келген Киевтің Леся Украинка атындағы театры актерлері Д.М.Голубинский, П.И.Киянский, О.В.Смирнова т.б. қатысты. Театр труппасы екінші дүниежүзілік соғыс жылдары әскери бөлімшелер мен госпитальдарда, шекара бекеттерінде болып, бірнеше концерттер қойды. [[1945 жыл]]ы театр жанынан актерлер дайындайтын студия ашылды.
* [[1964 жылыжыл]]ы М.Ю.[[Михаил ЛермонтовтыңЮрьевич Лермонтов]]тың 150- жылдығына орай театрғатеатрге ақынның есімі берілді.
* [[1969 жыл]]ы театр ғимараты салынды. Сәулетшілері Г. Горлышков, В. Давыденко, М. Былинкин, В. Руденко, инженер М. Глебова. 1979 жылдан сәулет ескерткіші.
* 1969 жылдан бастап [[1974 жыл]]ға дейін театрды Қазақ КСР Халық әртісі Мар Сулимов басқарды. Оның басқарумен көптеген қойылымдар өмірге келді. Ф. Абрамовтың "Две зимы и три лета" қойылымында режиссер және қоюшы-суреткер болды. [[1973 жыл]]ы Е.Черняктің пьесасы «Василиса Прекрасная» көрермендерге жол тартты. ҚР Халық әртісі [[Лия Нэльская|Л. Нэльская]] Ханум бейнесін сомдаған А. Цагарелидің "Тифлисская свадьба" комедиясы халықтың қошеметіне ең көп бөленген қойылым.
* [[1974 жыл]]ы [[Мәскеу]]дегі сәтті сапардан кейін театрге академиялық атақ берілді.
* [[1983 жыл]]дан бастап театрдың басшысы ҚР халық әртісі, ҚР Мемлекеттік сыйлығының иегері, «Платинді Тарлан» тәуелсіз сыйлықтың иегері, профессор [[Рубен Суренович Андриасян]]. Бас суретші [[Владимир Иванович Кужель]] - ҚР еңбек сіңірген қайраткері, ҚР Мемлекеттік сыйлығының иегері.
 
== Ғимараты ==
Алматы қаласында театр А. Афиногеновтың «Страх» атты спектакілін көрермендерге көрсетіп, екінші рет ашылды. Театр құрамында Е. Кручинина, З. Морская, С. Ассуиров, М. Бранд деген артистер жұмыс атқарған. Алғашқы жылдары театр өз жұмысын орыс классикалық шығармаларын қоюға негізделген болатын. Ал осы қойылымдарды сахна төріне шығаруға бірталай атақты режиссерлер атсалысты — Л. Варпаховский, М. Гольдблат, Г. Товстоногов, Б. [[Борис Владимирович Бибиков|Бибиков]], О. Пыжова, А. Ридаль, олардан кейін Я. Штейн, А. Соломарский, М. [[Мар Владимирович Сулимов|Сулимов]], С. Казимирский, А. Мадиевский сынды режиссерлер театр деңгейін көтерді.
Театр ғимараты [[1969 жыл]]ы салынған, 846 орындықты (бас сахнада 598 орын, кіші сахнада 120 орын). Сәулетшілері Г. Горлышков, В. Давыденко, М. Былинкин, В. Руденко, инженер М. Глебова. 1979 жылдан сәулет ескерткіші.
 
== Әр жылдардағы репертуарлары ==
Өткен ғасырдың 60-ші — 80-ші жылдары театрдың көрнекті қойылымдары бүкіл республикаға танымал болды, ол Ф. Абрамовтың «Две зимы и три лета», А. Вампиловтың «Свиданье в предместье», «Прошлым летом в Чулымске», «Утиная охота», Д. Вассерманның «Человек из Ламанчи», В. Розовтың «Гнездо глухаря», «Кабанчик», А. Галинның «Ретро», П. Шеффердің «Амадей», Н. Лесковтың «Расточитель», Ю. Домбровскийдің «Факультет ненужных вещей» атты спектакльдері.
Алматы қаласында театр А. Афиногеновтың «Страх» атты спектакілін көрермендерге көрсетіп, екінші рет ашылды. Театр құрамында Е. Кручинина, З. Морская, С. Ассуиров, М. Бранд деген артистер жұмыс атқарған. Алғашқы жылдары театр өз жұмысын орыс классикалық шығармаларын қоюға негізделген болатын. Ал осы қойылымдарды сахна төріне шығаруға бірталай атақты режиссерлер атсалысты — Л. Варпаховский, М. Гольдблат, Г. Товстоногов, Б. [[Борис Владимирович Бибиков|Б.В. Бибиков]], О. Пыжова, А. Ридаль, олардан кейін Я. Штейн, А. Соломарский, М. [[Мар Владимирович Сулимов|М.В. Сулимов]], С. Казимирский, А. Мадиевский сынды режиссерлер театр деңгейін көтерді.
 
Өткен ғасырдың 60-ші — 80-ші жылдары театрдың көрнекті қойылымдары бүкіл республикаға танымал болды, ол Ф. Абрамовтың «Две зимы и три лета», А. Вампиловтың «Свиданье в предместье», «Прошлым летом в Чулымске», «Утиная охота», Д. Вассерманның «Человек из Ламанчи», В. Розовтың «Гнездо глухаря», «Кабанчик», А. Галинның «Ретро», П. Шеффердің «Амадей», Н. Лесковтың «Расточитель», Ю. Домбровскийдің «Факультет ненужных вещей» атты спектакльдері.
Театрдың қазақ драматургияға да бет бұрған кезеңдер болған. М. Әуезовтың «Қара қыпшақ Қобланды», «Түнгі сарын», Ғ. Мүсіреповтың «Қозы Көрпеш — Баян слу» классикалық шығармалары сахналанды.
 
Театр репертуарынан қазақ халқының өткен өмір жолын, салт-дәстүрлері мен тұрмыс-салтын көрсететін жэне орыс халқымен достық қарым-қатынасын сөз ететін [[Мұхтар Омарханұлы Әуезов|М. Әуезов]]тің «Махаббат пен намыс», «Қара қыпшақ Қобыланды», «Абай», [[Зейін Жүнісбекұлы Шашкин|З.Шашкин]]нің «Дала таңы», [[Анов Николай Иванович|Н.И.Анов]] пен Я.С.Штейннің «Жүректің әмірімен», [[Дулат Исабеков|Д.Исабеков]]тің «Тор» атты пъесалары, [[Ғабит Махмұтұлы Мүсірепов|Ғ. Мүсірепов]]тың «Қозы Көрпеш — Баян сұлу» классикалық шығармалары сахналанды. Театр ұжымы [[1958 жыл]]ы Мәскеуде өткен қазақ эдебиеті мен өнерінің онкүндігіне катысып, Н.И.Ановтың «Мүрагерлерін», Г. В.Николаеваның романы бойынша «Жолдағы шайқасын», О.Окулевичтің «Джордано Бруно» жэне А.П.Чеховтың «Платоновын» көрсетті. Сол жылдыры орыс актерлермен бірге қазақ артистері де ойынағанойнаған қойылымдар кейде жарық көрді. Мысалы, КСРО-ның халық артисі [[Хадиша Бөкеева|Х. Бөкеева]] «Иван Грозный» спектаклінде Мария Тюмрюковнаны, ал А[[Әтейбек Жолымбетов|Ә. Жолымбетов]] — Ханзаданы ойнаған. Сондай-ақ, КСРО-ның халық артисі [[Шәкен Кенжетайұлы Айманов|Ш. Айманов]] «Голубые корни» қойылымдақойылымында Бреттің, ал Қазақ ССР-інің халық артисі [[Нұрмұхан Сейітахметұлы Жантөрин|Н. Жантөрин]] «Порт-Артурда» Звонаревтің бейнесін сомдады.
 
== Марапаттары мен жетістіктері ==
1964 жылы М.Ю. Лермонтовтың 150-жылдығына орай театрға ақынның есімі берілді.
* [[1983 жыл]]ы театр «Халық достастығы» орденімен марапатталды.
 
* [[1974 жыл]]ы театр Мәскеу қаласына гастрольдік сапарға барғаннан кейін оған «академиялық» деген атақ беріледі.
Театрға 1974 жылы академиялық деген атағы берілді.
* [[2000 жыл]]дың наурыз айында [[Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев|ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев]] ел мәдениетіне үлкен үлесін қосқан театр жұмысын жоғары бағалап театр ұжымын ерен еңбегі үшін Мәдениет Комитетінің Құрмет грамотасымен марапаттады.
 
* «Эзоп» спектакліне ҚР Мемлекеттік сыйлығы берілген.
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 
[[Санат:Қазақстан театрлары]]