Явалықтар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Явалықтар''' – [[Индонезия]]дағы ұлт. [[Ява]] аралы мен Калимантанның[[Калимантан]]ның кейбір аудандарында шоғырланған. Малайзияда[[Малайзия]]да, Сингапурда[[Сингапур]]да, Австралияда[[Австралия]]да, [[Жаңа Каледония]] мен [[Нидерланд]] елдерінде де тұрады. Жалпы саны 81 млн. адам (2007). Антропол.[[Антропология]] жағынан оңт.оңтүстік-азиялық өтпелі нәсілге жатады. [[Австронезий]] отбасындағы [[ява тіліндетілі]]нде сөйлейді. [[Индонезия]] тілі де Я.явалықтар арасында кеңінен тараған. Діні[[Дін]]і – [[ислам]], аздап христиандар[[христиан]]дар да кездеседі. Мамандар Я-дыңявалықтардың ата-бабалары қазіргі отандарына б.з.б. 1-мыңжылдық ортасында келген, кейіннен Үндістанның[[Үндістан]]ның мәдени ықпалына түскен деп жорамалдайды. Ұлт ретінде шоғырлану үрдісі [[Маджапахит империясы]] (1293 – 1520 ж. шамасы) тұсында жанданған. 17 ғ-дыңғасырдың бас кезінен Нидерландының[[Нидерланд]]ының ([[Голландия]]) отарына айналып, бірнеше ғасыр бойы үлттық езгіге ұшырады. Дәстүрлі кәсібі – егіншілік. [[Күріш]], [[жүгері]], [[кассава]], [[батат]], [[жер жаңғақ]], [[бұршақ]], [[банан]], [[кокос]], т.б. тропиктік[[тропик]]тік дәнді-дақылдар егеді. Мүйізді ірі қара ұстайды, құс ш-меншаруашылығымен айналысып, жасанды су қоймаларында балық өсіреді. Теңіз жағалауының тұрғындары ежелден балық аулаумен күнелткен. [[Халық]] арасында қолөнер ([[тоқымашылық]], [[ұсталық]], [[зергерлік]], [[ағаш ою]], т.б.) дамыған. [[Халық]] саны көп болғандықтан Я.явалықтар ауылдары (десы) бір-біріне жақын орналасқан. Баспаналары каркасты-бағаналы болып келеді, оның қабырғалары өрілген бамбуктен көтерілді, екі не төрт жаққа бағытталған шатыры пальма жапырақтарымен немесе қыш тастармен жабылады. Ұлттық киімдері – [[каин]], [[саронг]]. Ерлер күртеше, әйелдер кеудешені жауып тұратын кембен, ашық кофта киіп, иықтан түсіп тұратын орамал (сленданг), сан алуан әшекейлер тағып жүреді. Бастарына пүліштен жасалған пичи, икет (орамал түрі) киеді. Дәстүрлі тағамдары күрішке негізделген. Балықтан дайындалған тағам түрлері де көп. Я.Явалықтар қоғамы ұзақ уақытқа дейін вонг чилик (жұмысшылар мен шаруалар), сантри (саудагерлер мен қолөнершілер, дін тұтынушылар), прийяи (шенеуніктер, зиялылар), ндара (ақсүйектер) касталарына бөлініп келді. Туыстық қатынастары гавайлықтар мен ағылшындарға[[ағылшын]]дарға жақын. Я.Явалықтар бай ұлттық әдебиетін, сәулет өнерін, музыкасы[[музыка]]сы мен театрын[[театр]]ын сақтап қалған.