Қызанақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

*'''Қызанақ''' жемісі жеуге жарамды, бір жылдық немесе екі жылдық шөптесін өсімдік. Орыс тілінде 'помидор' атауы итальян тіліндегі 'pomodoro - алтын алма' дегеннен шыққан. Ал 'томат' атауы француздардың 'tomate' сөзінен аударылған. Отаны '''[[Оңтүстік Америка]]''', бұл жерде қызанақтың жабайы және жартылай мәдени түрін кездестіруге болады. Ең алғаш [[ЕуропағаЕуропа]]ға XVI ғасырдың ортасында '''[[Испания]]''', '''[[Португалия]]''', кейін '''[[Италия]]''' мен '''[[Франция]]ға''' да жеткен. Басында барлығы қызанақты жеуге жарамсыз және улы деп санап, '''бақша өсімдігі''' ретінде ғана өсірген. Осыдан 200 жыл бұрын құмыраға егілген бұл өсімдікті '''[[АнглиядаАнглия]]да''' үйлердің терезесінен, бақтан кездестіруге болатын еді.

*Қызанақ адам организміне пайдалы '''[[витаминдергевитаминдер]]ге''' бай, құрамында '''[[қышқыл]]''', каротин бар. Ересек адамдарда жиі кездестін көк тамыр қуысының тығындалып қабынуы (тромбофлебит) мен көк тамырдың кеңеюін ([[варикоз]]) емдеуде әсері зор. Сонымен қатар, қызанақ пен оның шырынын төменгі қышқылдықты, '''[[гастриттігастрит]]ті''' емдеуге пайдаланады.

*Қызынақты '''[[жүрек-қан тамыр аурларыаурлар]]ы''' кезінде жеген пайдалы. Өйткені, қызанақтың сұрыптарынан ғалымдар 24 пайдалы '''[[химиялық элемент]]''' тапқан. Онда темір, мыс, калий тұздары көп. Бұлар жүректің жақсы жұмыс істеуіне көмектеседі, организмдегі артық сұйықтықтарды, зиянды қалдықарды сыртқа шығарады. Ал шырыны жүрек тамырлары мен қанайналым жұмысын жақсартады.

Қызанақ асқазан мен ішектің сөл бөлу қызметі нашарлаған асқазан ішек жолдары сырқаттары кезінде аса пайдалы. '''[[Ас қорытудықорыту]]ды''' жақсартады. Іштің қатуы мен қатар жүретін ішек қызметінің бұзылуы кезінде жеген дұрыс.

*Қызанақ ''[['иммунитеттіиммунитет]]ті''' де көтереді. Қызанақ пен бал қоспасының денсаулыққы пайдасы мол. Ара шаққанда, дене күйіп қалған кезде де сол жерге қызанақты екіге бөліп басудың пайдасы зор. Себебі қызанақ ара уын денеге жаймайды және күйіктің ыстығын алады. Оған қоса ол теріні күн сәулелерінің зиянынан қорғайды.

*Дегенмен, үш айдан асқан қызанақ шырынын пайдаланбаған жөн,бұл организмге зиян. Алайда бұл зиян бірден байқалмайды. Мұның зардабы '''[[бүйреккебүйрек]]ке''', қуыққа тас байлануға әкеп соқтырады.