'''Ядро''' ([[nucleus]]) – [[жануарлар]] мен [[өсімдіктер]] клеткаларының ең маңызды құрам бөлігі. Я.Ядро тұқым қуалаушылық (генет.[[генетика]]) ақпараттың сақталуы және осыған байланысты клетка цитоплазмасындағы[[цитоплазма]]сындағы белоктар[[белок]]тар мен ферменттердің[[фермент]]тердің түзілуін қамтамасыз етеді. Я-ныЯдроны алғаш рет тауықтың жұмыртқа клеткасынан байқаған 1825 ж. чех ғалымы [[Я.Пуркине]] ([[1787 – 1869]]) болды. Я-ныЯдроны өсімдіктер клеткасынан [[ағылшын]] ботанигі [[Р.Броун]] ([[1831 – 33]]), ал жануарлар клеткасынан [[Т.Шванн]] ([[1838 – 39]]) анықтады. Я.Ядро кариолеммадан[[кариолемма]]дан (Я.ядро қабықшасы), хромосомалардан[[хромосома]]лардан, ядрошықтан және кариоплазмадан[[кариоплазма]]дан (Я.ядро сөлі, шырыны) құралады. [[Кариолемма]] Я-ныядроны клетка цитоплазмасынан[[цитоплазма]]сынан бөліп тұрады. Ол сыртқы және ішкі жарғақшалардан және олардың аралығындағы жарғақаралық (перинуклеарлы[[перинуклеар]]лы) кеңістіктен тұрады. Кариолеммада[[Кариолемма]]да көптеген ұсақ тесіктер болады. Олардың саны клеткадағы түзіліс процестерінің белсенділігіне байланысты. Түзіліс процесі күшейген сайын, тесіктер саны да көбейеді. Я.Ядро қабықшасы тесіктері арқылы клетка цитоплазмасы[[цитоплазма]]сы мен Я.Ядро аралығында зат алмасу процесі (белоктар[[белок]]тар, көмірсулар[[көмірсу]]лар, майлар[[май]]лар, [[нуклеин қышқылдары]], су, әр түрлі иондар[[ион]]дар) үздіксіз жүріп отырады. [[Кариолемма]] тесіктері арқылы Я.ядро цитоплазмалық[[цитоплазма]]лық тормен, одан әрі клетканы қоршаған ортамен байланысады. Я-ныңЯдроның біркелкі қоймалжың сұйық бөлігі [[кариоплазма]] деп аталады. Оның құрамына [[су]], [[белок]], көмірсулар[[көмірсу]]лар, нуклеопротеидтер[[нуклеопротеид]]тер, витаминдер[[витамин]]дер, ферменттер[[фермент]]тер, [[минералды тұздар]] иондары[[ион]]дары кіреді. [[Кариоплазма]] [[митоз]] кезінде цитоплазмамен[[цитоплазма]]мен қосылып кетеді. Ол Я-ныңядроның құрам бөліктерін байланыстырып тұрады. Я.Ядро құрамындағы қара-көк түске боялған, дөңгелек келген денешікті ядрошық деп атайды. Оның мөлш.мөлшері 1 – 5 мкм, оның негізін жуанд.жуандығы 60 – 80 нм жіпше торы құрайды. Ядрошықтың саны 1 – 2, кейде одан да көп болуы мүмкін. Ядрошық нуклеопротеидтен[[нуклеопротеид]]тен ([[РНҚ]] және [[белок]]) құралған. Онда рибосомалық[[рибосома]]лық [[РНҚ]] ([[р-РНҚ]]) және рибосомалар[[рибосома]]лар түзіледі.
