Ескекаяқты шаянтәрізділер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[File:Nepa cinerea 01.JPG|thumb|alt=A.| ''[[суретке атау беріңіз]]''.]]

'''Ескекаяқты шаянтәрізділер''' (Copepoda) – [[омыртқа|омыртқасыз]] жануарлардың [[буынаяқтылар]] типінің [[шаянтәрізділер]] класына жататын бір тармағы. [[Триас]] кезеңінен белгілі. Бұлардың 3 отряды: [[каланид|каланидтер]] (Сalanoіda), [[циклоп|циклоптар]] (Сyclopoіda) және [[гарпактицид|гарпактицидтер]] (Нarpactіcoіda) бар. Ескекаяқты шаянтәрізділер тармағының 7000-дай түрі кездеседі. Қазақстанда [[каланид]]тердің 35, ал циклоптардың 55 түрі анықталған. Ескекаяқты шаянтәрізділер – теңіздерде, тұщы суларда, судың түбінде тіршілік ететін [[жәндік]]тер (денесінің ұз. 0,1 мм – 3 см, ең ірілері 32 см-дей). Денесі жақсы сегменттелген: басы күрделі (оған бірінші кеуде сегменті бірігіп кеткен), сондай-ақ 5 сегментті кеудеден және 4 сегментті аяқтары жоқ құрсақтан тұрады, тальсоны (құрсақтың соңғы сегменті) айыршықпен (вилочка) аяқталады. Маңдайында сыңар көзі бар. Кеуде аяқтары екі бунақты, жалпақ, [[ескек]] тәрізді қозғалыс жасайды (класс тармағының аталуы осыдан). Бұлар бүкіл денесімен тыныс алады. Аналығы жұмыртқаларын құрсақ сегментінде, екі [[жұмыртқа]] қапшығында сақтайды. [[Метаморфоз]] жолымен (яғни дернәсілден бірден ересек жәндікке айналады) дамиды. Ескекаяқты шаянтәрізділердің көпшілік түрі – [[балық|балықтар]] мен мұртты киттердің негізгі қорегі. Кейбір түрлері балықтардың желбезектерінде [[паразит|паразитті]] тіршілік етіп, балық ш-на зиян да келтіреді. Сонымен қатар Ескекаяқты шаянтәрізділер жалпақ таспа құрттардың, риштаның (адам паразитінің) аралық иесі болып саналады.

{{stub}}

{{wikify}}