Құлан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[File:Donkeycrossing.JPG|thumb|alt=A.|250px|''Абайлаңыз Құландар!!!'']]
'''Құлан''' (Equus hemіonus) – тақтұяқтылар отрядына жататын жабайы [[жылқы]]. Сыртынан қарағанда құланның есекке де (басы үлкен, құлағы ұзын, құйрығы қысқа, кекілі жоқ, жалы тік), жылқыға да (жүріс-тұрысы ширақ, дене бітімі сымбатты, сирақтары ұзын) ұқсайтын ерекшелігі бар. Дене тұрқы 210 – 240 см, шоқтығының биіктігі 112 – 126 см, салмағы 190 – 260 кг аралығында. Түсі сарғыштау, жотасында қара қошқыл жолағы болады, құйрығының ұшы қара, бауыры мен сирақтары ақшыл келеді. Жыныстық жағынан 2 – 3 жасында жетіледі. Маусым – шілде айларында күйлеп, 11,0 – 11,5 айдай буаз болып, мамыр – маусым айларында құлындайды. 20 ғасырдың алғашқы жартысына дейін құлан Қазақстанның жазық даласында үйір-үйірімен топтанып жүрген. Қыс айларында [[Каспий]] теңізінен шығысқа Іле ойпатына дейін кең таралған. Жазда [[Қарағанды]] [[Ақтөбе]], [[Қостанай]] облыстарының жерін жайлаған. Құланды есепсіз аулау – оның қазақ жерінде құрып кетуіне әкеліп соқты. Республикада Құланды жерсіндіру жұмысы 1953 жылы басталды. 1953 – 64 жылы [[Арал]] теңізінің [[Барсакелмес]] қорығына Түрікменстаннан 19 құлан жерсіндірілді. 1982 жылдан бастап оны [[«Алтынемел»]] ұлттық табиғи саябағына, [[Андысай]] қорықшасына және Маңғыстау облысы аумағына жерсіндіре бастады. Қазір Қазақстанда 2,0 мыңдай құлан бар (2004). құланның саны дүниежүзінде жылдан-жылға азаюына байланысты қорғауға алынып, Халықаралық табиғат қорғау одағының және Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.
==Сілтемелер==
Қазақ Энциклопедиясы III том 12 тарау
{{stub}}
{{
[[Санат:биология]]
[[Қатысушы:Alimas|Alimas]] 12:15, 2011 ж. маусымның 17 (ALMT)
| |||