Гелий: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Helium.gif|thumb|right|100px|Гелий ''He'']]
'''Гелий''' (лат.: Helium) —, ''Не'' – элементтердің периодтық жүйесінің VІІІ тобындағы хим. элемент; ат. н. 2, ат. м. 4,0026. Г-ді 1868 ж. [[француз]] астрономы [[Ж.Жансен]] мен ағылшын астрономы [[Дж. Н. Локьер]] күн сәулесінің спектрінен тапқан, 1895 ж. ағылшын химигі [[У.Рамзай]] радиоактивтік клевеит минералынан бөліп алған. Қалыпты жағдайда Г.Гелий – бір атомды түссіз, иіссіз, инертті газ, қайнау t – 268,93°С, тығызд. 0,178 г/л. Сұйық Г.Гелий кванттық сұйықтықтарға жатады, себебі оның атомдары макроскопиялық көлемде кванттық қасиет көрсетеді. Сұйық 4Не (бозе-сұйықтық) 2,17 К° темп-ра мен 0,005 МПа қысымда фазалық өзгеріске ұшырап, Не І және Не ІІ сұйықтықтарына ыдырайды. Не ІІ – аса аққыш сұйықтық, өте жіңішке түтікшелерден ешқандай үйкеліссіз ағып өтеді. Оның мұндай қасиетін 1938 ж. [[П.Л. Капица]] ашқан. Не І қатты қайнаса, Не ІІ баяу қайнайды, бұл ерекшелік Не ІІ-нің өте жоғары жылу өткізгіштігімен байланысты. Сұйық 3Не (ферми-сұйықтық) абсолюттік нөл темп-ра мен 3,4 МПа қысымда аса аққыштық қасиетке ие болады. Сұйық Г.Гелий басқа сұйықтықтарға қарағанда қалыпты қысым мен 0°К темп-рада қатпайды, оның кристалдануы үшін өте жоғары (2,5 МПа астам) қысым қажет. Газ күйіндегі Г.Гелий пластмассадан, шыныдан және кейбір металдардан жасалған қоршаулардан жеңіл өтіп кетеді. Г-ді табиғи газдар қоспасын арнаулы аппараттарда төмен темп-рада басқа газдардың барлығын сұйылтып барып алады. Газ күйіндегі Г.Гелий металдарды жоғары темп-рада кесу, пісіру, балқыту процестерінде; жартылай өткізгіштер өндіруде, тағамдарды консервілеуде қолданылады. Сұйық Г.Гелий ғыл.-зерт. жұмыстарында төмен темп-радағы процестер үшін салқындатқыш ретінде және өте төмен темп-раны өлшейтін термометрлерді толтыру үшін пайдаланылады.
{{Менделеевтін периодтык кестесі}}
 
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Гелий» бетінен алынған