Лифт: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш →Кіріспе бөлімін өңдеді: дереккөз, толықтыру |
|||
2-жол:
[[Сурет:240 Sparks Elevators.jpg|thumb|Жеделсаты]]
'''Жеделсаты''' -({{lang-en|to lift}} — көтеру) адамдарды жоғарға көтеру, төменге түсіру үшін арналған. Қазіргі кезде жеделсаты әр ұзын ғимаратта болады. Ресейдегі ең бірінші жеделсатыны Иван Кулибин жасаған болатын. Ол [[Екатерина ІІ]]-нің сарайында болды. Жеделсаты ешқандай да автоматикасыз көтерілді. Жеделсаты көтерілу үшін сарайдың әскерлері көтергіш механизмнің тұтқасын айналдыртып тұрды.
== Ертедегі ашылуы ==
Ежелде египеттіктер пирамиданы тұрғызып жатқанда тастарды жоғары шығару үшін бүгінгі жеделсатыларға ұқсас көтермелерді қолданған екен. Ерте заманда гректер жүктерді тасу үшін күші көп құлдарды жеккен. Ал ортағасырда бұл ауыр жұмыс құлдармен бірге малдардың де міндетіне айналғаны жасырын емес.
==== Шығу тарихы ====
Әлемдегі алғашқы жеделсатылар Версальде XV Людовиктің сарайында тұрғызылған. Содан кейін орыс монархтары да өздерінің Қысқы Сарайларына орналастырды. Көбіне олар малды жегіп, солардың күшін пайдаланды. Жеделсаты құрылысының дамуы арқасында түрлі құрылыс заттары шығып, малдар аз болса да, артық күштен арылып қалды. Алғаш құбырлар, содан кейінгі жылдары гидравликалық жеделсатылар өмірге келіп жатты.
Алғашқы қауіпсіз лифт [[«Отис»]] (автордың атымен аталған) фирмасында іске қосылды. Ол өте жай қозғалатын болған. Бірақ бұл жеделсатылардың шынжыры үзіліп кететін жағдайда сақтану қиын болатын. Сондықтан оны адамдар көп қолданған жоқ. Халыққа арналған электрлік жеделсатылар дүниеге келген соң, оны барлық үлкен ғимаратты үйлер мен баспаналарға орналастыра бастады. Алғашқы электрлік жеделсатылар секундына екі метрлік жылдамдықта жұмыс жасап тұрды. Құрылыс саласындағы темірбетон деген жаңа сөз осы лифттерде жиі пайдаланылды. Ал қазір көздеген қабатқа көзді ашып-жұмғанша жеткіңіз келсе, бір ғана тетікті басасыз да, жеделсаты қызметіне жүгіне аласыз.
=== Дереккөздер ===
https://massaget.kz/layfstayl/bilim/zharatylystanu/3890/
== Дереккөздер ==
| |||