Орман шаруашылығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Automated import of articles |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
Орман шаруашылығы– экономиканың бір саласы. Ормандарды зерттеу; есепке алу; ағаштар мен бұталардың тұқымынан және көшеттерден орман өсіру, орманды жаңартып отыру; орманды күту; сүрек дайындау, оны кесіп, реттеу; питомниктерде көшет өсіру; суландыру; орманды өрттен, зиянкестер мен түрлі аурулардан қорғау; саңырауқұлақ, ағаш шырынын жинау; ағашқа және орман өнімдеріне деген халық ш. қажеттерін қанағаттандыру мақсатында орманды пайдалану ісін реттеу шараларымен шұғылданады. Қазақстан жер ресурстарына бай болғанымен, орманға бай емес. Қазақстанның жалпы аумағында орман және бұталар алып жатқан көлем небары 4,2%-ды құрайды. Оңт-нде көпшілік бөлігін сексеуіл алып жатыр. Ал оңт.-шығысындағы орман таулы орманға жатады (20%). Осы аймақтағы ормандарда орман жемістері мен жаңғақтары айтарлықтай көлемде дайындалады. Еліміздің батысы мен орт. бөлігінде ауа-райы құрғақ болғандықтан, орман жоқтың қасы. Сондықтан орман қорының 80%-ға жуығы солт. және солт.-шығыс бөлігінде орналасқан, оның тең жартысы Шығ. Қазақстан обл-ндағы қарағайлы және майқарағайлы орманға жатады. Мұнда негізінен орман ағаштарын дайындау жұмыстары жүргізіледі. Қазақстан аумағының Орман шаруашылығы геогр. ерекшеліктеріне қарай үлкен 4 өңірге бөлінеді: 1) шығыстағы Алтай таулы ормандары (бағалы қылқан жапырақты орман); 2) солт-тегі орманды дала (қайың, көктеректен тұратын шоқ ормандар және қарағайлы орман жолағы); 3) оңт.-шығыстағы Тянь-Шань тауындағы және Іле Алатауындағы шыршалы орман; 4) оңт-тің шөлейтті жеріндегі сексеуілді орман. Сонымен қатар ірі өзендер бойына орналасқан өзен жағалауы ормандары бар. Олар Батыс Қазақстандағы жалғыз орман типі болып саналады және суды реттеуде маңызды рөл атқарады. Егістікті қорғау үшін қолдан отырғызылған орман жолақтарының а.ш-нда атқаратын рөлі зор.
Қазақстанда Орман шаруашылығы жұмыстарын Ауыл ш. мин-нің Орман және аңшылық ш. к-ті басқарады. Оның құрылымында 9 мемл. табиғи қорық; 6 мемл. ұлттық саябақ; орман ш. және биоресурстар жөніндегі 14 обл. аймақтық басқарма бар. Олардың қарамағында орман және жеке жабайы табиғатты қорғау жөніндегі 138 мемл. ұйым, “Қызыл жиде” респ. мемл. табиғат қорғау мекемесі, Орман ш-н жобалау жөніндегі Қазақ мемлекеттік қазыналық кәсіпорны (“Казгипролесхоз”), “Қазақ орман орналастыру кәсіпорны”, Қазақ орман қорғау және орман ш-на қызмет көрсету жөніндегі авиац. база, Алматы орман ш. селекц. орталығы, “Көкшетау орман ш. селекциялық орталығы” респ. мемл. қазыналық кәсіпорны, Қазақ орман ш. басшылары мен мамандарының біліктілігін көтеру институты, Қазақ респ. орман тұқымы мекемесі, “Аңшылық зоокәсіпшілік” ӨБ респ. мемл. қазыналық кәсіпорны жұмыс істейді. Бұлардан басқа ҚР Президенті мен Үкіметі әкімшілігіне қарасты Бурабай ұлттық саябағы, ҚР Білім және ғылым министрлігінің меншігінде Орман шаруашылығы тәжірибе стансасы бар.
| |||