Заң шығарушы билік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
1-жол:
'''Заң шығарушы билік''' – демократиялық-құқықтық елдерде қалыптасқан [[мемлекеттік биліктібилік]]ті тармақтарға бөлу принципіне сәйкес мемлекеттегі бірін-бірі теңестіретін үш биліктің бір тармағы; [[заң шығару]] өкілеттілігінің жиынтығы, сондай-ақ, осы өкілеттілікті жүзеге асырушы мемлекеттік органдар жүйесі.

Заң шығарушы билік [[конституция]]дан кейінгі жоғары заң күші бар нормативтік актілерді – заңдарды шығару құқығын түбегейлі иеленеді. Сондай-ақ, бірқатар елдерде заң шығарушы билікке бюджет пен қаржы заңдарын қабылдау құқығы және атқарушы биліктің – үкіметтің қызметіне бақылау жасау құқығы берілген. Демократиялық-құқықтық мемлекеттерде заң шығарушы билікті тек арнаулы заң шығарушы органдар ([[парламент]], федерация субъектілерінің заң шығарушы органдары) ғана емес, сонымен бірге [[референдум]] жолымен тікелей халықтың өзі, ал кейбір реттерде – өкілдік берілген немесе төтенше заң шығарушылық тәртіппен атқарушы билік органдары да жүзеге асыруы мүмкін. Парламенттік басқару пішімін қабылдаған елдерде (мыс., [[Түркия]]да) парламент заң шығарушы билік органы болып саналады, атқарушы билік заң шығарушы биліктің алдында жауапкершілік арқалайды. Ал кейбір мемлекеттердің конституцияларында заң шығарушы билік [[монарх]] пен парламентке немесе парламент палаталарына және парламенттің құрамдас бөлігі ретіндегі мемлекет басшысына бірдей тиесілі. [[Абсолюттік монархия|Абсолют монархиялық басқару пішімі]] сақталған елдерде заң шығарушы билікті тек қана монарх жүзеге асырады.
 
Қазақстан Республикасында заң шығарушы билікті жүзеге асыратын ең жоғары өкілетті орган – [[қос палаталы парламент|қос палаталы]] [[Қазақстан Республикасының Парламенті]]. Оның заң шығарушы билікгі заң қабылдау жөніндегі өкілдіктері жиынтығын білдіреді. Сондай-ақ, заң шығарушы билікті халық (референдум жолымен), Конституцияда көзделген реттерде республика Президенті де жүзеге асыра алады.<ref>«[[Қазақ Энциклопедиясы]]», 4 том 3 бөлім</ref>
Line 17 ⟶ 19:
 
[[Санат:Мемлекеттік билік]]
[[Санат:Саясат]]
[[Санат:Мемлекет және құқық теориясы]]