Әдіс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Әдіс''', [[метод]] (грекше methodes — “бір нәрсеге жетудің жолы”) — көздеген мақсатқа жетудің тәсілі, тәртіпке келтірген [[қызмет]] жүйесі. Әдіс [[философия | философияда]] зерттелетін нәрсенің ойша нұсқасын жасау үшін қажетті таным құралы болып табылады. [[Ғылым]]и негізделген әдістерді саналы түрде қолдану жаңа мағлұматтар алудың аса маңызды шарты болып табылады. Танымның даму процесінде ғылыми ойлау жүйесінің [[индукция]], [[дедукция]], талдау және жинақтау, [[аналогия]], салыстыру, [[эксперимент]], бақылау және басқа да әдістері жасалып, қалыптасты. Нақты ғалым түрлерінің арнайы әдістері де болады. Өйткені олардың зерттеу объектілеріне тән өзіндік ерекшеліктері бар. [[Философия]]ның өзге нақты ғылымдардан айырмашылығы — мұнда танымның жалпыға ортақ әдістері жасалады. Бүкіл танымдық әдіс негізінде болмыстық объективті заңдылықтары жатады. [[Диалектика | Диалектикалық]] әдістің объективті негізін материалдық әлем дамуының неғұрлым жалпылама заңдылықтары құрайды. Бұл әдіс өзге ғылым әдістерін алмастырмайды, тек олардың жалпы философиялық негізі болып табылады және барлық салалардағы таным құралы ретінде қызмет атқарады.
[[Ғылым]]и әдістің негізгі мақсаттары — [[объективтік]] ақиқатты ашу. Зерттеудің нәтижесі де, оған апаратын жол да, әдіс те ақиқат болуы қажет. Әдістің негізінде белгілі бір білімдер (ұғымдар мен заңдар) жүйесі жатады. Мысалы, әрбір элементтің өзіндік [[спектр | спектрі]] барлығын [[физика]] ғылымы ашқаны мәлім. Мұның өзі [[физика]]да бұдан бұрын қалыптасқан, [[спектрольдық анализ]] әдісі негізінде ғана мүмкін болды. Демек, әдістің ақиқаттылығы оның негізінде жатқан теорияның[[теория]]ның ақиқатына байланысты. Зерттелетін пәннің ішкі құрылымы өзіне сәйкес келетін әдіс болуын талап етеді. Алайда олардың арасында толық сәйкестік, абсолюттік тепе-теңдік бола бермейді. Әдіс пән ерекшелігі арқылы анықталғанмен, олар бір-бірімен қарама-қайшылықта болады. Әдіс пен пәннің толық сәйкес келуі [[субъект | субъектінің]] объектіге[[объек]]тіге біртіндеп шексіз жақындауы нәтижесінде болуы мүмкін.
[[Теория]] — объективтік шындықтың идеалдық бейнесі. Ғылыми [[теория]] мен әдіс өте тығыз байланыста. [[Дұрыс]] құрылған теория — [[жаңа]] құбылыстарды танудің әдісі. Әрбір ғылымның өзіндік пәндері, соған сәйкес өзіне тән әдісі болады. Осыған орай, ғылымда әдістерді топтастыру [[классификация | (классификациялау)]]) мәселесі пайда болады. Әр түрлі теориялық жүйелерді (ұғымдар мен заңдарды) топтастыру негізінде әдісті екі үлкен топқа бөлуге болады: философиялық әдіс және жеке ғылымдар әдісі. Философиялық[[Философия]]лық әдіс барлық ғылымда қолданылумен қатар, адам ойының ақиқатқа қарай жылжу заңдылығын ашады. Философиялық[[Философия]]лық әдіс өзге ғылымдардың әдістерін, олардың жетістіктерін қорыту нәтижесінде пайда болып, үнемі жетілу, ұшталу үстінде болады. Белгілі бір [[ғылым]] саласында философиялық әдісті дұрыс қолдана білмеу көптеген [[методика | методикалық]] қателерге соқтырады. Әдіс — дүниенің, қоғамның объективтік заңдылықтары мен құбылыстарын тәжірибеде және [[теория]] жүзінде игеруге бағытталған таным принциптерінің жиынтығы ретінде сипатталады.
== Сыртқы сілтемелер ==
* [http://sozdik.kz/ru/dictionary/translate/kk/ru/%D3%99%D0%B4%D1%96%D1%81/?sid=9b11g42uan0l6nfri1n4m0jfh1]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Әдіс» бетінен алынған