Хирургия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
4-жол:
==Тарихы==
[[Сурет:Hippocrates rubens.jpg|thumb|left|[[Гиппократ]] (Ἱπποκράτης) – ежелгі грек дәрігері, көне медицина реформаторы.]]
Біздің заманымыздан бірнеше мыңдаған жыл бұрын Мысыр дәрігерлері денедегі артық қанды ағызып, шығып кеткен буынды салып, қол-аяққа, қуыққа операция жасаған.
Ежелгі [[Үндістан|Үндістанда]] адамның маңдайынан алынған теріні пайдаланып, мұрындағы ақауларды пластикалық жолмен түзеткен. Ал ежелгі [[Қытай]] дәрігері [[Бянь Цио]] (б.з.д. 6 ғ.) адамның ішкі органдарының ауруларын, хирургияны және дұрыс тамақтануды зерттеумен қатар, [[ауру|ауруды]] емдегенде, ежелгі [[тибет]] және қытай медицинасының жетістіктері — [[акупунктура]] (қ. Инемен емдеу) мен күйдіруді кеңінен қолданған.
Хирургия [[Грекия|Грекияда]] күшті дамыған. Гректің атақты ғалымы [[Гиппократ|Гиппократтың]] хирургия жөніндегі жазған еңбектері осы күнге дейін маңызын жойған жоқ. Онда сынған сүйекті, шыққан буынды қалай емдегенін және адамның бас сүйегіне, ішегіне жасаған операциялары жайлы жазған.
Белгілі рим дәрігері [[Цельс|Цельстің]] еңбектерінде көп қан кеткенде [[ампутация]] (ауырған не жарақаттанған органды кесіп тастау) жасап, қанды тоқтату, ірі қан тамырларын байлау, т.б. айтылған. Б.з.д. 2 ғасырда ежелгі римдік дәрігер [[Антиллус]] қан тамырының [[аневризм|аневризміне]] (қан тамырының кеңеюі) операция жасап, өзінің еңбектерінде жыланкөзді қалай емдеу керектігін, органдағы тасты қалай бөлшектеуге болатынын жазған. [[Гален|К.Гален]] өлген адамды сойып, оның анатомиялық құрылысын зерттеп, алған қорытындысын өз еңбектерінде жазған. Бірақ сол кездегі шіркеу, дін басылары мұндай зерттеулерге тыйым салып, бұл хирургияның дамуына кедергі жасады.
[[Грек]] және римдік хиругтардың тәжірибелерін араб дәрігерлері одан әрі жетілдірді. Олар жарақаттарды түрлі дәрілік қасиеті бар шөптермен және шараппен емдеп, іріңді жараларды емдеуде спиртті пайдаланған. [[Гипс]] алғаш рет араб дәрігерлеріне белгілі болған, олар сынған сүйектерді гипсті таңғышпен байлауды қолданған. Атақты ғалым [[Әбу Әли ибн Сина|Әбу Әли ибн Синаның]] “[[Дәрігерлік ғылымның каноны]]” атты еңбегі медицинаның дамуына зор әсер етті.
===Ресейдегі хирургия===
Line 38 ⟶ 50:
==Сілтемелер==
[[Медицина]]
[[Хирургия ғылыми орталығы]]
==Пайдаланылған әдебиеттер==
<references />
| |||