Достан Тәңірбергенұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB |
+ 4 санат; ±Санат:Тұлғалар→Санат:1757 жылы туғандар (HotCat құралының көмегімен) |
||
1-жол:
'''Достан Тәңірбергенұлы''' (шамамен [[1757]], [[Ақтөбе облысы]] [[Шалқар ауданы]]— 19 ғасырдың 30-жылдары) — [[би]]. [[Кіші жүз]] құрамындағы [[әлім]] тайпасының [[шекті]] руынан шыққан.
==Дереккөздер==▼
Достан дәулетті, бай адам болған. И.Ф. Бларамбергтің 1852 жылы [[Санкт-Петербург]]те шыққан “[[Кіші жүз қырғыздарының жері]]” деген еңбегінде: {{Дәйексөз|“Қырғыз-қайсақтардың байлығының ең басты бұлағы [[мал шаруашылығы]]нда ...Шектінің Тілеуінен шыққан Достан биде 7000 жылқы, 2500 түйе, 4000 сиыр, 40 000 қой бар. Достан қырғыз-қайсақ даласындағы ең бай адам әрі мырза. Оның әулеті сол байлығы арқылы ерекше орынға ие болған. Достанның 32 ұлы, 11 әйелі бар. Әр әйелі бір-бір ауыл. Әр ауылда 20 — 25 шаңырақ бар. Олар 1000 — 1100 жанды топтастырады. Достанның көзінің тірісінде оның ауылдары, балалары мен шөберелерінен тұратын сақадай сай қаруланған 100 атты жасақ шығаратын болған. Олардың бәрі дәулетті...”}} деп жазған.
Халық оны “отыз ұлды Достан” деп атаған. Достан [[Сырым Датұлы]] бастаған ұлт-азаттық қозғалысқа қатысқан. Ол 1786 жылы Сырым батыр шекті еліне келгенде көтерілісшілердің қажетіне 400 сәйгүлік берген. 1787 жылы старшиналыққа ұсынылады. Сол жылдың қарашасында [[Орынбор генерал-губернаторы]] О.А. Игельстром [[Екатерина ІІ]]-ге жазған хатында: {{Дәйексөз|“Кіші жүздегі үш Орданың әрбірінен бір-бір аса беделді қырғыз-қайсақтарды старшиналыққа ұсынамын. Атап айтқанда, [[Әлімұлы]] ордасынан 3 аға старшина: төртқарадан — [[Қаракөбек би]], шөмекейден — [[Сарымалай би]], шектіден Достан би...”}} деп көрсетілген.
1797 жылы Достан, [[Көтібар]] бастаған шекті руының 100 адамы [[Ресей]]дің отарлық саясатын жүргізуші Есімді өлтіріп, ордасын талқандаған. Достан — [[Арынғазы сұлтан]]ды қолдап, оны айдаудан босату туралы және [[Кіші жүз]] ханы ретінде мойындау жөнінде [[Ресей]] патшасы [[Александр І]]-ге жолдаған хатқа 389 ел азаматтарының қатарында қол қойғандардың бірі.<ref>Қазақ энцклопедиясы</ref>
{{Суретсіз мақала}}▼
▲== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
▲{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:1757 жылы туғандар]]
[[Санат:Шалқар ауданында туғандар]]
[[Санат:1830 жж. қайтыс болғандар]]
[[Санат:Қазақ би-шешендері]]
[[Санат:Ұлт-азаттық қозғалыстар қатысушылары]]
| |||