Жеміс ағашы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

{{Қорық аймақ | name =ЖЕМІС АҒАШТАРЫ | image =Сурак.jpg|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Жеміс ағаштары ''' — [[жеміс]] өндіру мақсатымен қолдан өсірілетін және жабайы (көп жылдық) [[ағаштар]], [[бұталар]], [[лианалар]]. Ж.Жеміс а.ағаштары орталық діңгек пен бұтақтар жиынтығынан құралады. Кейбір Ж.жеміс а-ныңағаштарының екі және одан да көп діңгегі болады. [[Діңгек]] — Ж.жеміс а-ныңағаштарының орт.ортаңғы бөлігі, ол тамыр мойыншасынан басталып, жоғары бағытта тік орналасады. Сонымен қатар діңгек [[тамыр]] жүйесі мен сабақ жүйелерінің морфол. әрі функциялық байланыстарын қамтамасыз етеді. Діңгектің тамыр мойыншасынан бірінші тармақталған жанама бұтаққа дейінгі бөлігін — сидам, сидамнан жоғары соңғы жылғы өскінге дейінгі бөлігін — орталық жетекші, ал соңғы жылғы өсіндісін — [[бойөркен]] деп атайды. [[Сидам]] биіктігі сорттың өсу күшіне байланысты мынадай топтарға бөлінеді: сидамсыз (40 см-ге дейін), аласа (40 — 60 см), орташа (70 — 100 см), жоғары (130 см-ден жоғары) сидамды. Ж.Жеміс а-ныңағаштарының бөрікбасы діңгекте орналасқан барлық жанама бұтақтар жиынтығынан құралады. Ж.Жеміс а-нанағаштарынан Қазақстанда раушангүлділер тұқымдасы (алма, алмұрт, өрік, шабдалы, т.б.), жиделер тұқымдасы (жиде, тікенжиде), жаңғақтар тұқымдасы (грек жаңғағы), тұт тұқымдасы (тұт, т.б.) өсіріледі. Әсіресе, [[алма]], [[алмұрт]], [[шие]] ағаштарының маңызы зор. Солт.Солтүстік облыстарда алма ағашы, оңт-теоңтүстікте, мұнымен қоса алмұрт, өрік, шие, шабдалы, жаңғақ өсіріледі. Бұлардың жемістері әрі тағам, әрі тамақ өнеркәсібінің шикізаты[[шикізат]]ы. Шекілдеуікті және сүйекті Ж.жеміс а.ағаштары құрамында қант, жаңғақ тәрізділерде май, тікенжидекте түрлі витамин көп. Ж.Жеміс а.ағаштары селекциясымен[[селекция]]сымен ''[[Қазақ жеміс және жүзім шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты]]'' шұғылданады. [[Санат:Ж]] [[Санат:123]]