I Николай: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

 

'''НИКОЛАЙ І''', Николай Павлович Романов 1796ж., Царское село – 1855ж., Петербург – [[Ресей]] императоры (1825 – 1855жж), император Павел І-нің үшінші ұлы. Ағасы Александр І-нің кенеттен қайтыс болуына байланысты таққа отырып, билігін декабристер көтерілісін басып-жаншу мен оның басшыларын жазалаудан бастады. Николай І билік еткен кезде Ресейдегі шексіз [[монархия]] өзінің шарықтау шегіне жетті. Бюрократтық аппарат пен оның орталықтануы күшейе түсті. Құпия [[саяси]] [[полиция]] басқармасы – “Үшінші бөлім” құрылды. 1835 ж. “Ресей империясы заңдарының жинағы” атты [[кодекс]] құрастырылды. Халық ағарту саласында дворяндарға артықшылық жағдай жасаған, сословиелік бөлінуді қатаң қағидамен жүзеге асыратын заңдар қабылданды. [[Әдебиет]]ке мемлекеттік бақылау күшейтілді. Ресейдің озық ойлы қайраткерлері қуғын-сүргінге ұшырады. Николай І төңкерісшіл ұйымдарды талқандап, ұлт-азаттық қозғалыстарды (Шәміл бастаған тау халықтарының көтерілісі, 1830 – 1831 ж. поляк көтерілістері, Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс пен баска котерілістерді қатал басып-жаныштады. Өзге ұлттарды орыстандыру мен шоқындыру күшейтілді. Сыртқы саясаттағы басты бағыт – Шығыс мәселесі болып, ол Қырым соғысының басталуына әкеп соқты. Николай І Еуропадағы революциялық қозғалысқа қарсы күресті. 1848 ж. Франциямен дипломаттық қарым-қатынасты үзіп, Венгриядағы 1848 – 1849 жылдардағы төңкерісті қатал басып-жаныштады. Орта Азия мен Қазақстаннан жаңа жерлер басып алу саясатын жүргізді. [[Қырым]] соғысындағы жеңіліс Николай І-нің саяси жүйесінің күйреуі мен императордың өзінің өліміне әкеп соқты.