Алгебра: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш →‎XVII ғасыр: clean up, replaced: Ньютон, Исаак → Исаак Ньютон using AWB
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Image-Al-Kitāb al-muḫtaṣar fī ḥisāb al-ğabr wa-l-muqābala.jpg|thumb|[[Әл-Хорезми]]-дің ''Әл-Китаб әл-мұхтасар фи хисаб әл-джәбр уә-л-мұқабалә'' атты кітабынан алынған парақ]]
'''Алгебра'''<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО»ҒӨФ. 2007 жыл.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0</ref> ({{lang-ar|''<big>الجبر</big>''}} «әл-джәбр» — орнын толтыру<ref name=A6>''Александрова Н. В.'' Математические термины.(справочник). М.: Высшая школа, 1978, стр. 6.</ref>) — [[математика]]ның алгебралық теңдеулерді шешу жөніндегі есептерге байланысты дамыған негізгі бөлімдерінің бірі. Алгебра атау және жеке ғылым саласы ретінде [[Әл-Хорезми|Мұхаммед әл-Хорезмидің]] (9 ғасыр) 1-, 2-дәрежелі теңдеулерге келтірілетін есептердің жалпы шешімі көрсетілген “Әл-джәбр уә-л-муқабәлә” атты еңбегінен бастау алады. Ал, [[Омар Хайям|Омар һайям]] ([[1038]]/[[1048]] — [[1123]]/[[1124]]) 3-дәрежелі теңдеулерді зерттеуді жүйелеп, өзінің “Алгебрасын” жазған. Орта ғасырлық Шығыс ғұламалары гректер мен үнділіктер математикасын түрлендіріп, қайта өңдеп [[Еуропа]]ға табыс еткен. Амалдарды белгілейтін таңбалар енгізу нәтижесінде Алгебра одан әрі дамыды.
== XVII ғасыр ==
17 ғасыр ортасында қазіргі Алгебрада қолданылатын таңбалар, әріптер толық орнықты, ал 18 ғасырдың басында Алгебра математиканың жеке бөлімі ретінде қалыптасты. 17-18 ғасырларда теңдеулердің жалпы теориясы (көпмүшелер Алгебрасы) шапшаң қарқынмен дамыды. Оған сол кездегі аса ірі ғалымдар — француз ғалымы [[Рене Декарт|Р.Декарт]] Декарт, ағылшын ғалымы [[Исаак Ньютон|И.Ньютон]], француз ғалымдары [[Жан Лерон Д’Аламбер|Ж.Даламбер]] ([[1717]] — [[1783]]) мен [[Жозеф Луи Лагранж|Ж.Лагранж]] ([[1736]] — [[1813]]) үлкен үлес қосты. Неміс математигі [[Карл Фридрих Гаусс|К.Гаусс]] ([[1777]] — [[1855]]) кез келген n дәрежелі алгебралық теңдеудің нақты не жорымал n түбірі (шешуі) болатындығын анықтаған ([[1799]]).
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Алгебра» бетінен алынған