[[File:Cercophonius squama.jpg|thumb|Cercophonius squama]]'''ҚАБЫРШАҚ'''([[squama]]) – балықтардың, бауырымен жорғалаушылардың, құстардың және кейбір сүтқоректілердің тері қаңқасының метамерлі қатты тақташықтары ([[пластинкалары]]). Қорғаныштық қызмет атқарады. Қ-тыңҚабыршақтың пішіні мен құрылысы әр түрлі жүйеленімдік топтарда әр алуан. Қазбадан табылған жақсыздар мен балықтардың Қ-ы[[Қабыршақы]] – [[мезодермадан]] пайда болған сүйекті тін ([[дентин]], [[сүйек]]), жануарлар денесінде [[диагональ]] орналасады әрі қорғаныштан басқа тірек-қозғалыс қызметін атқарады. Төм.Төменгі сатыдағы омыртқалыларда ([[дөңгелекауыздылар]], [[балықтар]], [[қосмекенділер]]) алғашында плакоидты Қ.Қабыршақ (шеміршекті балықтарда) пайда болып, сол қабыршақтан құрылысы күрделі сүйекті балықтардың: ганоидты, космоидты және сүйекті қабыршақтары дамиды. Балық Қ-тарыныңҚабыршақтарының барлық түрі де организмнің дамуына сәйкес циклде өседі, яғни жазда, қорегі мол кезде Қ-таҚабыршақта тез ұлғаяды, ал қыста қорегінің аздығынан Қ.Қабыршақ нашар өседі және жылдық сақина пайда болады. Жылдық сақиналар арқылы балықтың жасын анықтауға болады. Саусаққанатты балықтардың Қ-ынаҚабыршақына ұқсас сүйекті қабыршақтар кейбір [[стегоцефалдар]] мен қазіргі [[аяқсыз қосмекенділерде]] (құртша, балықжылан) кездеседі. Бауырымен жорғалаушылардың, құстардың және кейбір сүтқоректілердің мүйізді Қ-тарыҚабыршақтары эпидермистің сыртқы қабатынан түзіледі. Мүйізді Қ-тарҚабыршақтар әдетте, түлеу арқылы жаңарып отырады. Бауырымен жорғалаушылардың мүйізді Қ-ыҚабыршақы кейде қайта сүйектенген терімен тұтасып кетеді де денесін түгел жабады ([[қолтырауын]], [[тасбақа]]), құстарда – тек аяқтарында, сүтқоректілерде ([[қалталылар]], [[кеміргіштер]], [[жәндікқоректілер]], т.б.) негізінен құйрығында болады. Құстардың қауырсыны мүйізді Қ-тыңҚабыршақтың туындысы деп саналады. Сүтқоректілердің филогенезінде мүйізді Қ-тыңҚабыршақтың орнында түк пайда болған. Денедегі қалың Қ-тыңҚабыршақтың қайталап дамуы сауыттылар ([[броненосец]]) мен [[панголиндерде]] байқалады. [[СуретСанат:Сурак.jpg|right|thumb|Жәндіктер]] <ref name="test">Қазақстан [[Санат:Қ]]Энциклопедиясы</ref>
