|
[[Сурет:Little Angel & Dish.jpg|thumb| alt=A.|]]
Балалық шақтың мерзiмiне бөпе-адам бөпе. Балалық шақтың жас шамасына байланысты шекаралары әр түрлi мәдениеттерде, тiршiлiк циклда теориялары және заң жүйелерiн ерекшеленедi. Жағдайда, бөпемен [көз 389 күндер көрсетiлмеген] жыныстық есеюдi шабуылға дейiн жаратылысты адамдарын деп атайды. Де ме?вочка - әйел етегiн бөпе; Ма ма?льчик - еркек етектi бөпе. Дәрiгерлiктiң бөлiмi, арнаулы бала денсаулығына педиатрия деп аталады.
[[Сурет:Face paint girls.jpg|thumb|left| alt=A.|]]
[[Сурет:Children in Middle Vietnam.jpg|thumb| alt=A.|]]
[[Сурет:Young Polish boy.jpg|thumb|left| alt=A.|]]
'''Бала''' — [[әке-шеше|әке-шешенің]] [[перзент|перзенті]], [[ұрпақ|ұрпағы]]. [[Жыныс]] ерекшелігіне қарай [[ұл]], [[қыз]], жас шамасына қарай: нәресте, сәби, бөбек, балдырған, жеткіншек, жасөспірім болып жіктеледі. Ұл-қыздың жарық дүниеге келген сәтінен бастап кәмелетке толғанға дейінгі кезеңі Бала ұғымына сияды. Қазақстанда 17 жасқа толған бозбала мен бойжеткен ресми түрде кәмелетке толған ересек адамдар қатарына қосылады. “Бала мемлекеттің қорғауында болады. Балаларына қамқорлық жасау және тәрбиелеу — ата-ананың табиғи құқығы әрі парызы” (ҚР Конституциясы 27-бап).
Заңды мәртебе
[[Қазақ]] халқы бірінші туған Баланы тұңғышым, одан кейінгілерін “ортаншы”, ең соңғы туған перзентін “кенже” деп атайды. Бұрынғы дәстүр бойынша әке мұрасы кенже ұлға қалған. Оның үйі қарашаңырақ деп аталады. Балалар ата-аналарын асырауға, сыйлауға, құрметтеуге тиіс. “Адамдарға біз ата-аналарына жақсылық жасауды бұйырдық” деп жазылған Құран Кәрімде. ҚР Конституциясында: “Кәмелетке толған еңбекке қабілетті балалар еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға міндетті” делінген (27-бап). <ref> Қазақ энциклопедиясы, 2 том; </ref>
==Пайдаланылған әдебиет==
Бөпенiң мәртебесi сонымен бiрге ересек әртүрлi мәдениеттер және заң жүйелерiнде өзгертiледi. Бала құқықтары туралы конвенция дәл қазiр он сегiз жасты жас шамасының табысына дейiн адамзаты сияқты бөпенi анықтайды. Ұлттық заңдар сонымен бiрге басымдылық [көз 481 күн көрсетiлмеген] осы сұрақта алады.
<references/>
[басқару ]
Кәмелетке жетудi жас шамасы
Кәмелетке жету елдердiң көпшiлiгiнде 18 жылдармен басталады.
Кәмелетке жетудi ең төменгi жас шамасы Фарер аралдарында орнатылған - 14 жылдар.
Кәмелетке жету Кубеге 16 жылдармен басталады
қараКәмелетке жету
{{stub}}
[[an:Nino]]
{{wikify}}
[[ar:طفل]]
[[Санат: Қоғам]]
[[arz:طفل]]
[[ast:Neñu]]
[[az:Uşaq]]
[[bat-smg:Vāks]]
[[be:Дзіця]]
[[be-x-old:Дзіця]]
[[bg:Дете]]
[[bo:ཕྲུ་གུ]]
[[br:Bugel]]
[[bs:Dijete]]
[[ca:Nen]]
[[chr:ᎠᏲᎵ]]
[[chy:Ka'êškone]]
[[cs:Dítě]]
[[cv:Ача]]
[[cy:Plentyn]]
[[da:Barn]]
[[de:Kind]]
[[el:Παιδί]]
[[en:Child]]
[[eo:Infano]]
[[es:Niño]]
[[et:Laps]]
[[eu:Haur]]
[[fa:بچه]]
[[fi:Lapsi]]
[[fiu-vro:Lats]]
[[fr:Enfant]]
[[fy:Bern (jeugd)]]
[[ga:Leanbh]]
[[gan:細伢子]]
[[gd:Pàiste]]
[[gl:Neno]]
[[gn:Mitã]]
[[he:ילדות]]
[[hif:Larrkan]]
[[hr:Djeca]]
[[ht:Timoun]]
[[hu:Gyerek]]
[[id:Anak]]
[[io:Puero]]
[[is:Barn]]
[[it:Bambino]]
[[ja:子供]]
[[ko:어린이]]
[[krc:Сабий]]
[[ku:Zarok]]
[[la:Impubes]]
[[ln:Mwǎna]]
[[lt:Vaikas]]
[[lv:Bērns]]
[[mhr:Йоча]]
[[mn:Хүүхэд]]
[[ms:Kanak-kanak]]
[[mt:Tifel]]
[[nah:Conētl]]
[[nds-nl:Kiend]]
[[new:मचा]]
[[nl:Kind]]
[[nn:Barn]]
[[no:Barn]]
[[nrm:Éfaunt]]
[[oc:Enfant]]
[[os:Сывæллон]]
[[pl:Dziecko]]
[[pnb:جواک]]
[[pt:Criança]]
[[qu:Wawa]]
[[ro:Copil]]
[[ru:Ребёнок]]
[[rue:Дїтина]]
[[rw:Umwana]]
[[sah:Оҕо]]
[[scn:Picciriddu]]
[[sco:Bairn]]
[[sh:Dete]]
[[simple:Child]]
[[sk:Dieťa]]
[[sl:Otrok]]
[[sq:Fëmija]]
[[sr:Дете]]
[[sv:Barn]]
[[sw:Mtoto]]
[[ta:பிள்ளை]]
[[te:పిల్లలు]]
[[tg:Кӯдак]]
[[th:เด็ก]]
[[tl:Anak]]
[[tr:Çocuk]]
[[tt:Бала]]
[[uk:Дитина]]
[[ur:طفل]]
[[vi:Trẻ em]]
[[wa:Efant]]
[[war:Bata]]
[[wuu:小人]]
[[yi:קינד]]
[[yo:Ọmọ]]
[[zh:儿童]]
[[zh-min-nan:Gín-á]]
[[zh-yue:細路]]
| 