Мажарстан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Тег: Mobile edit Mobile web edit
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Mobile edit Mobile web edit
93-жол:
 
==Табиғаты==
ВенгрияМажарстан жерінің 68%- ы жазық, 30%-ы төбелі-белесті аймақ, 2%-ы орта биітіктегі тау. Көп жерді Орта Дунай жазығының солтүстік бөлігін алып жатыр. Дунай өзені елді екіге бөледі. Оның шығыс жағында Орта Үлкен Дунай, солтүстігінде ортабикіктікті бикіктіктіорташа таулар және ВенгриядағыМажарстандагы ең биік тау Кекеш (1015м.) бар. ДунатульДунатул жазығы, Кіші Орта Дунай ойпатының оңтүстік бөлігі эәнежәне Орта ВенгрияМажарстан таулары мен АльпыныңӘлпінің етегі Дунайдың оң жағын алып жатыр. ВенгрияныңМажарстанның солтүстік-шығыс бөлігінде әйгілі агтелекақтелек үнгіріүңгірі бар.
Орта Дунай жазығының ең төменгі қатпарлы қабаты полезой, мезозой жыныстарынан, оның үсті палеоген, миоцен, пиоценнің тас аралас құмы мен сазынан, жоғары қабатта көлдердің және өзеннің құмсаз қабатының шөгінділерінен түзілген. Солтүстік ортабиіктігі биіктіктегіорташа таулар пермьперім және тирастыңтриастың сазды жанғыш тақта тасы мен әк тасынан, Орта ВенгрМажар таулары перьмныңперімнің құм тасы мен конгломератынан, тирастриас пен юрганыңюраның мергельмергел, долмитдоломит және әк тасәктас жиынтығынан құрылған. Пайдалы қазбалары:
* Табиғи газ;
* Мұнай;
* Темір рудасыкені;
* Көмір;
* Лигнит;
* Боксит;
Климаты қоңыржай, континенттік. Қаңтарда орташа температурасы – 2,4 С, шілдеде 20 – 2220–22,4 С, жауын-шашының жылдық мөлшері 450 – 900450–900 мм. Үлкен Орта Дунай жазығының шығыс бөлігінде кей жылдары құрғақшылық болып тұрады. Басты өзені – Дунай. Оның ірі салалары Тиса, Раба, Шио, Драва. Тиса өзені бойында көптеген жер суару қаналдырыарналары бар. ВенгрияМажарстан көлдерінің көбі шағын.
Көп жері қара топырақты. Таулы, төбелі-белесті аудандары орманды жерге тән қоңыр және шым-карбонатқарбонат топырақты, өзен аңғарлары алювиальалювиалды топырақты болып келеді. Бұрын ВенгрияМажарстан қалың орманды елдердің бірі еді, қазір жерінің 13,5%-ы ғана орман. Дала мен орманды мекендейтін жануарлар, құстар өзендерінде көксерке, шортан, тағы басқа балықтар кездеседі. ВенгрияМажарстан жері алты табиғи ауданға бөлінеді:
* Үлкен Орта Дунай ойпаты;
* Солтүстік таулы аймақ;
* Кіші Орта Дунай ойпаты;
* Дунай сыртындағы таулы аймақ;
* Мезефелді;
* Мезефельд;
* Оңтүстік-батыс ВенгрияМажарстан.
 
==Өнеркәсібі==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Мажарстан» бетінен алынған