Бағдат: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Ұлы Османлы Мемлекеті → Ұлы Османлы Мемлекеті using AWB |
Жазу қатесін түзеттім, грамматикасын түзеттім, Сілтемелер қостым, Мэрі Зикра әл-Виш Ресми тілі Араб тілі Тег: Mobile edit Mobile app edit Android app edit |
||
32-жол:
|ішкі бөлінісі =
|басшының түрi = Мэр
|басшысы = Зикра әл-Виш <ref>[http://www.glammonitor.com/2015/baghdads-trailblazing-female-mayor-zekra-alwach-faces-tough-times-ahead-3622/ Baghdad’s Trailblazing Female Mayor Zekra Alwach Faces Tough Times Ahead], Glammonitor.com, 2015-7-8</ref>
|құрылған уақыты = 762
|алғашқы дерек =
41-жол:
|орталығының биiктігі = 34
|климаты =
|ресми тілі = Араб тілі
|тұрғыны =
|санақ жылы =
|тығыздығы = 25 751
|шоғырлануы = 8 000 000
61-жол:
|сайт тілі =
}}
'''Бағдат''' (ежелгі парсының ‘M “баға” — құдай, kAk “дад” — сый, яғни, “құдайдың берген сыйы” сөзінен шыққан деген жорамал бар) — [[Ирак]]тың астанасы, Бағдат мухафазының әкімшілік орталығы. [[Тигр]] өзенінің екі жағасын бойлай Дияла өзенінің сағасына дейінгі аралықта, [[Жерорта теңізі]], орталық және [[Оңтүстік Азия]] елдерін жалғастыратын жолдар тоғысында орналасқан. Халқы 3 млн. (1996).
==Тарихы==
Бағдатты [[762 жыл]]ы Мадинатус Салам (Бейбіт қала) деген атпен халиф Мансұр салдырып, Аббас халифатының астанасына айналдырады. Бұрын оның орнында шағын елді мекен болған. [[9 ғасыр|IX ғасырда]] қала [[қолөнер]] кәсібі мен сауда-саттықтың, ортағасырлық араб мәдениетінің ірі орталығына айналған. Бағдат арқылы [[Үндістан]]нан, Арабиядан, [[Еуропа]] елдерінен тауарлар тасылды. Аббас әулетінің халифаты ыдырағаннан кейін өзінің саяси маңызын жоғалтқанымен, күллі шығыс жұрты табынған [[ғылым]] орталық болып қала берді. [[13 ғасыр|XIII ғасырда]] Бағдатта 30-дан астам кітапхана болған. [[945 жыл]]ы Буида әулетінің, [[1055 жыл]]ы Салжұқ әулетінің қол астына өткен. [[1258 жыл]]ы Бағдатты [[Шыңғыс хан әулеті]] басып алып, қаланы қиратып, тонады. [[14 ғасыр|XIV ғасырдың]] соңы мен [[15 ғасыр|XV ғасырдың]] басында [[Әмір Темір]] бұл қаланы екі рет жаулап алды. [[16 ғасыр|XVI]]-[[17 ғасыр|XVII ғасырларда]] Бағдат біресе османлылардың, біресе парсылардың билігіне өтіп отырды. [[1638 жыл|1638]]-[[1917 жыл]]дары қала [[Османлы империясы|Ұлы Османлы Мемлекеті]]нің құрамында болды. [[1917 жыл]]ы ағылшын әскерлері басып алды. [[1920 жыл]]дан бастап [[Ұлыбритания]]ның мандатымен басқарылатын аймақтың әкімшілік орталығы, [[1921 жыл|1921]]-[[1958 жыл]]дары Ирак әмірлігінің астанасы. Отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық қозғалыстың ([[1948 жыл|1948]], [[1949 жыл|1949]], [[1952 жыл|1952]], [[1954 жыл]]ғы ірі көтерілістердің) ошағы болды. [[1958 жыл]]дан [[Ирак|Ирак Республикасы]]ның астанасы.
| |||