Анхель: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
-Санат:Венесуэла; -Санат:Туризм; -Санат:Сарқырамалар; +Санат:Венесуэла сарқырамалары (HotCat құралының көмегімен) |
|||
17-жол:
|Ортаққордағы санаты = Angel Falls
}}
'''Анхель''' ({{lang-es|Salto Ángel}}, [[пемон тілі]]нде — ''Kerepakupai vena'', «өте терең жер сарқырамасы») — биіктігі 1054 метр болатын әлемдегі ең биік сарқырама, судың үздіксіз түсу биіктігі 807 метр<ref name="">{{РП}}</ref>. [[1935 жыл|1935]] жылы сарқыраманың үстінен ұшып өткен ұшқыш [[Джеймс Крофорд Эйнджел|Эйнджел Джеймстың]] ({{lang-en|Angel}}) атымен аталған.
Сарқырама [[Венесуэла]]ның тропикалық ормандарындағы, [[Канайма ұлттық саябағы|Канайма ұлттық саябағында]] орналасқан. Су венесуелалық ең биік [[Тепуи таулар жүйесі|тепуй]] [[Ауян-Тепуи|Ауянтепуи]] — қазақ тілінде «шайтан тауынан» құлап ағады<ref>[http://inpath.ru/wonders/nature/view/auyantepui Картадағы Ауянтепуи тауы]</ref>. Судың құлау биіктігі сонша, жерге жеткенше, су ұсақ бөлшектерге айналып тұман болады. Тұманды бірнеше шақырымнан сезуге болады. Түскен су Кереп өзеніне құйылады<ref>[http://vodapotokom.com/vodopad_anhel.html Анхель сарқырамасы]</ref>.
24-жол:
[[Сурет:JimmieAngelPlane.jpg|left|thumb|250px|Джеймс Эйнджел сарқырамаға ұшқан ұшақ]]
[[Сурет:Salto Angel Dry Season.jpg|left|thumb|250px]]
Сарқыраманы Эрнесто Санчес Ла Крус [[XX ғасыр]]да ашқанымен, ол Джеймс Эйнджелдың ұшқанына дейін кеңінен танымал болмады. [[1933 жыл|1933]] жылы [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]] ұшқышы [[Джеймс Крофорд Эйнджел|Джеймс Эйнжел]] рудалар іздеу ниетімен сол маңайда ұша бастады. Жергілікті гидтер айтуынша ол [[алмаз]] іздеген. Жергілікті тұрғындар сол кезде жиі сипаттамасы алмазға келетін тастар жайлы айтатындықтан Эйнджелдың бұнысы ақылға қонарлық болды. Шындығында бұл жонда [[кварц]] көп болатын. [[1933 жыл|1933]] жылдың
Нәтижесінде Эйнджел мен жұбайы, барлығы үш адам тепуйдан төмен жаяу түсуіне тура келеді. Олардың өркениетке оралуына 11 күн кетті. Олардың бұл шытырман оқиғасы лезде елге кең тарап сарқырама соның құрметіне — «Анхель сарқырамасы» атанып кетеді ({{lang-es|Salto Ángel}}). Испан тілінде Э́йнджел ({{lang-en|Angel}}) фамилиясы А́нхель деп айтылатындықтан сарқырама дәл солай аталады. Сарқырама аты ағылшындардың angel — „періште“ сөзімен еш байланысы жоқ.
30-жол:
Эйнджелдың «Фламинго» ұшағы сол төбеде тікұшақпен алып кеткенше 33 жыл тұрады. Ұшақ [[Маракай]] қаласының авиациалық мұражайында қайта қалпына келтіріліп қаланың [[Сьюдад-Боливар]] әуежайының алдында тұр.
[[1949 жыл|1949]] жылы [[Ұлттық географиялық қоғамдастық|Ұлттық географиялық қоғамының]] (АҚШ) ұйымдастыруымен әлемдегі ең биік сарқымаға экспедиция жасалып оның биіктігі анықталып, кітап басып шығарылады.
[[1994 жыл|1994]] жылы ЮНЕСКО [[Канайма ұлттық саябағы|Канайма ұлттық саябағын]], ал онымен бірге сарқыраманы да Әлемдік мұра тізіміне енгізеді<ref>[http://whc.unesco.org/en/statesparties/ve Венесуэла ЮНЕСКО сайтында]</ref>.
[[2005 жыл|2005]] жылдың көкек-мамыр айларында 4 ағылшын, 2 венесуелдық пен бір ресейлік [[
[[2009 жыл|2009]] жылы желтоқсанның 20 жыл сайынғы [[Венесуэла]] президенті [[Уго Чавес]] шоуында, антиимпериализм толқынында, Анхель сарқырамасын Керепакупаи-меру (''Kerepakupai-merú''), жергілікті есімдердің бірімен атайды. Бастапқыда Чурун-меру (Churún-merú) деген ат ұсынылғанымен Президенттың қызы бүл есім жергілікт басқа кішкене сарқырама солай аталатынын байқап қалыпты, содан дереу Чавес басқа атты ұсынады. Бұл шешімін Президент сарқыраманың Джеймс Эйнджел келмей тұрып Венесуэла меншігі және ұлттық байлығына жатуымен түсіндірген<ref name="B">[http://www.fontanka.ru/2009/12/21/007/ Чавес переименовал самый большой в мире водопад]</ref><ref>[http://k2kapital.com/news/fin/801807.html Чавес изменил имя самого высокого водопада в мире]</ref>.
== Туризм ==
| |||