Соғдылар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:KarazinNN VstRusVoyskGRM.jpg|200px|thumb|right]]Соғды, Сугут, Согдиана — қазіргі [[Тәжікстан]] және [[Өзбекстан]] республикалары аймақтарындағы [[Зеравшан]] және [[Қашқадария өзендерінің]] алабында орналасқан ежелгі тарихи аймақ. <ref>Қазақ Энциклопедиясы, 7 том</ref>▼

Орталығы Марқанд (Самарқанд) қаласы болды. Б.з.б. 6 — 4 ғ-ларда Ахемен мемлекетінің құрамына кірді. соғдылықтар парсы патшаларына күмістен салық төлеп, қымбат бағалы тастар жеткізіп тұрды, ірі әскери күштер берді. Б.з.б. 329 — 28 ж. С. тұрғындары Спитаменнің басшылығымен Александр Македонскийге күшті қарсылық көрсетті. Кейіннен [[Селевки әулеті]], [[Грек-Бактрия]] мемлекеттері мен [[Кушан патшалығының]] құрамына енді. 4 — 5 ғ-ларда ақ ғұндарға, 6 — 7 ғ-ларда Түрік қағандығына бағынды. Арабтардың Орталық Азияға жорықтары кезінде Түргеш қағандығы соғды халқына барынша көмектесті. Түргештердің қолбасшысы [[Құр Бағанун ат-Түрки]] соғдылықтарға әскери көмек бере отырып, арабтарға қарсы бірнеше жорықтар жасады. Дегенмен соғдыны арабтар жаулап алып, халифат құрамына кіргізді. Кейіннен, Орта Азияда құрылған әр түрлі түркі мемлекеттеріне кезек-кезек бағынды. Ұлы Жібек жолының азиялық бөлігінің тармақтары соғдылықтардың сауда-егіншілік қоныстары болды. Афрасиаб, Пенжикент, Варахша, Калай-Муг, т.б. көне қалалардың орнында жүргізілген археол. қазба жұмыстары соғдылықтардың мәдениеті жоғары болғандығын дәлелдейді. <ref>История таджикского народа, т. 1—2, М., 1963—64; Джамал А., Согд и Тохористан. В эпоху возникновения и утверждения феодальных отношений, Душ., 1975.▼