Мұхаммед әл-Әмин: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

| Атауы = [[811 жылыжыл]]ы Әләл-Әмин атымен шығарылған динар

| Титулы = [[Халифтер тізімі|Ислам халифатының 24-ші халифіхалифасы]]

Әл-Әмин — әкесі жағынан да, анасы жағынан да [[Әли ибн Әбу Талиб|Әли]] мен оның ұлы [[Хасан ибн Әли|Хасаннан]] кейін һашимилерден шыққан үшінші халифа. Әкесі оны [[791 жылыжыл]]ы тақ мұрагері депәл-деп жариялады. Һарун әр-Рашид Тус шаһарында дүние салғаннан кейін Әләл-Әминге серт берілді.

Бұл дәуір Әләл-Әмин мен бауыры әл-Мәмунның арасындағы таққа тараспен өтті. Оның себебі Һарун өзінен соң үш ұлын да бірінен кейін бірін тақ мұрагері етіп тағайындауында жатыр.

Фазыл ибн әр-Рәбиғ алдымен әл-Мәмунге серт бергеніне қарамастан кейін Бағдатқа барып Әминге серт беріп, өз болашағын құтқару үшін Әл-Әминге Әл-Мәмунды мұрагерліктен алып, орнына ұлы Мұсаны мұрагер ретінде тағайындауға тырысып, көздегеніне қол жеткізді. Әл-Әмин мен Әләл-Мәмун өзара бітімге келу үшін хат жазысуларынан да оң нәтиже шықпады. Әл-Мәмун өзінің мұрагерліктен алынып тасталғанын естіген соң әскер дайындатып, [[Рей (қала)|Рей]] шаһарында Тахир ибн Мұсаның қолбасшылығымен әскер аттандырды.

Әл-Әмин жағында Фазыл ибн әр-Рабиғ әскер қолбасшылығына халыққа әділетсіз қарым-қатынас жасауымен танылған Әли ибн Иса ибн Маханды қойды. Бірақ бұл әскерге пайда әкелген жоқ. Өйткені соғыста Әләл-Әмин әскері жеңіліске ұшырайды. Сонымен қатар екі әскердің арасында әртүрлі аймақтарда қақтығыстар болып тұрды. Мәмунның қолбасшысы Тахир барлық аймақты шетінен қолына өткізгеннен кейін Бағдатты қоршауға алды. Әл-Әмин барлық күшін жұмылдырып қарсылық көрсеткенімен қоршаудың әсерінен қала қиындыққа ұшырады. Ақыры, қала Әләл-Мәмунның қолына өтіп, Әл-Әмин өлтіріледі.

Әдебиет пен өлеңнен хабары болғанымен Әләл-Әминді кемеңгер басшы деп айтуға келмейді. Өйткені ойын-сауық пен ішкілікке құмар болатын. Оның осы құмарлығы тіпті халифат ісіне араласуына бөгет болды.

[[Санат:БағдадАббас әулетінің халифтері]]