Ахмед әл-Мұстағин: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: {{Тексерілмеген мақала|date={{subst:#time:F Y}}}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> {...
 
Өңдеу түйіні жоқ
16-жол:
| Басқарған кезеңі =
| Ізашары = [[Мұхаммед әл-Мұнтасыр]]
| Ізбасары = [[Мұхаммед әл-МұғтазМұғтазз]]
| Діні = [[Ислам]]
| Азаматтығы =
43-жол:
Бұл дәуірде [[Зәйдилік|Зәйдия мәзһабынан]] бірінен кейін бірі Жақия ибн Омар [[Куфа]]да, Хасан ибн Зәйд [[Табаристан]]да билікке қарсы бас көтерді. Жақия ибн Омар өлтірілген соң, Куфадағы көтеріліс басылғанымен, Хасан ибн Зәйдтің жақтастары Табаристан мен [[Рей (қала)|Рейді]] қолдарына қаратты. Бұл көтеріліс жайлы астанаға хабар жеткен соң, бас қолбасшы Уасф Хасан ибн Зәйдтің ол жерді қолға алғанын қаламағандықтан, әскер аттандырды. Алайда Хасан ибн Зәйд Табаристанда [[Зейд әулеті|Зәйдия мемлекеті]] деп аталған мемлекет құрады. Бұл мемлекет бір ғасыр (864-965) өмір сүргенімен жүйелі түрде билік жүргізді дей алмаймыз.
 
Әл-Мұстағиннің дәуірінде түркі қолбасшылары арасында қақтығыстар орын ала бастады. Әмирәйн (қос қолбасшы) ретінде танылған Боға мен Уасфтың арасындағы келіспеушіліктерге байланысты халифа Самарраны тастап, [[Бағдат]]қа қоныс аударды ([[25 қаңтар]] [[866 жыл]]ы). Түркі қолбасшылар қанша рет айтқанымен халифа қайтадан Самарраға оралған жоқ. Осыған байланысты қолбасшылар әл-МұғтаздыМұғтаззды түрмеден шығарып алып, халифа деп жариялайды. Ал оның бауыры әл-Муаядты одан кейінгі тақ мұрагері етіп бекітті.
 
Осылайша Бағдат әл-Мұстағин, Самарра әл-МұғтаздыңМұғтазздың қолына өтті. Әл-Мұстағин барлық салықтың Бағдатқа жіберілуін бұйырды. Сонымен қатар Самаррадағы түркі тектес қолбасшыларға хат жазып, әл-МұғтазғаМұғтаззға берген серттерінен бас тартуға шақырды. Әл-МұғтазМұғтазз да әл-Мұстағиннің істеріне жауап беретін Мұхаммед ибн Әбдуллаһ ибн Тахирге хат жазып, өзіне серт беруге шақырып, әл-Мұстағинді тақтан алыстатқанын қалады. Алайда бұндай хаттар ешқандай нәтиже берген жоқ. Ақыр соңында әл-МұғтазМұғтазз Бағдатқа қарсы әскер аттандырды. 865 жылдың соңына таман Бағдат қаласы қоршауға алынды. Нәтижеде, Ибн Тахир әл-МұғтазғаМұғтаззға серт берді. 25 қаңтар 866 жылы Ибн Тахир әл-Мұстағиннің тақтан түсірілгенін айтты. Әл-Мұстағин кейін әл-МұғтазғаМұғтаззға серт беріп, Уасыт қаласына қоныс аударды.
 
===Соғыстары===
51-жол:
 
==Тұлғалық қасиеттері==
Әл-МұстакинМұстағин халифалық нышандарды арнайы қызметкерлерге тапсырғаннан кейін отбасымен бірге Уасыт қаласына бет алады. Әл-Мұстағин 17 немесе [[20 қазан]] 866 жылы әл-МұғтаздыңМұғтазздың әмірімен Самаррада өлтіріледі. Әл-Мұстағиннің өте жомарт болғандығы және өзінен бұрынғы халифалар жинаған алтын, асыл тастар, қарулар мен басқа құнды заттарды айналасындағылардың қарсы болғанына қарамай [[садақа]] етіп таратып жібергендігі айтылады<ref>Ислам тарихы. Алматы: Ернар Есімқұлов, 2018 ISBN 978-601-7929-37-4</ref>.
 
==Дереккөздері==