Әли әл-Мүктәфи: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: {{Тексерілмеген мақала|date={{subst:#time:F Y}}}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> {...
 
Өңдеу түйіні жоқ
28-жол:
 
==Өмірбаяны==
Әл-Мүктәфидің дәуірінде аймақтардағы топтардың өз араларындағы талас-тартыстары мен қақтығыстары жалғасын тапты. Осындай бейберекет уақытта карматилер күшін арттырып, [[Сирия|Шам]], [[Ирак]];, [[Бахрейн]] мен [[Мекке]] жолындағы қарақшылық әрекеттерін үдете түсті. Шамдықтар ақыр соңында халифаға келіп, одан жәрдем сұрады. Әл-Мүктәфи Раққаға барып, сол жерге әскердің жиналуына бұйрық беріп, Мұхаммед ибн Сүлейменді қолбасшы етіп тағайындады. Карматилер мен халифа әскерінің арасындағы қанқұйлы шайқастың нәтижесінде карматилердің әскері ойсырай жеңілді. Бірақ бұл жеңіліс оларды толықтай жойып жібермей, әл-Мұқтадирдің халифалығына дейін өмір сүрді.
 
Шығыста Исмаил ибн Ахмед әс-Самани ақылды және сындарлы саясатының арқасында күшейе түсті. Әл-Мүктәфидің оған да, оның басшылық саясатына да көңілі толатын. [[907 жыл]]ы Исмаил дүние салғаннан кейін оның орнына ұлы Ахмед отырды.
 
Әл-Мүктәфидің дәуірінде мұсылман әлемінің батысында екі мемлекет ыдырады. Олар Аббасилер тарапынан құлатылған [[Мысыр]]дағы [[Тулун әулеті|Тулунұлдары мемлекеті]] мен фатими Әбу Әбдуллаһ тарапынан құлатылған [[Солтүстік Африка]]дағы [[Ағлаб әулеті|Ағлабилер мемлекеті]] болды. Әл-Мүктәфидің дәуірінің алғашқы кездерінде [[Шығыс Рим империясы|Византия]] императорымен жақсы қарым-қатынас құрылып, екіжақты сыйлық алмасу орын алды. [[902 жыл|902]]-907 жылдардың арасында бір-бірімен тұтқын алмасты. Ал [[903 жыл]]ы Ислам әскері [[Антакия]]ны қолдарына қаратты.
 
Әл-Мүктәфи [[295 жыл]]дың басында дертке шалдықты. Дерті уақыт өте меңдей түскенде бауыры Жағфар әл-Мұқтадирді тақ мұрагері етіп тағайындады. Ал алты айдан кейін 14 тамыз 908 жылы дүние салды<ref>Ислам тарихы. Алматы: Ернар Есімқұлов, 2018 ISBN 978-601-7929-37-4</ref>.