15:22, 2016 ж. сәуірдің 3 кезіндегі нұсқа өңдеу Нұрлан Рахымжанов (талқылау \| үлесі) Бітікшілер, Администраторлар 119 736 edits Өңдеу түйіні жоқ ← Ескірек өңдеме		12:15, 2019 ж. қаңтардың 24 кезіндегі соңғы нұсқа өңдеу жоққа шығару Kasymbot (талқылау \| үлесі) Боттар 13 532 edits ш →‎top: clean up, replaced: Алтынемел мемлекеттік ұлттық саябағы → Алтынемел ұлттық паркі using AWB
1-жол: '''Тянь-Шань арқары''' ({{lang-la\|Ovis ammon karelini}}) – [[қуысмүйізділер]] тұқымдасына жататын аша тұяқты аң. Денесі ірі, [[құлжа]]сының басы үлкен және орала біткен қошқар мүйіздері бар, саулықтарының денесі жинақы, мүйіздері жіңішке, қысқа, сәл артқа қарай иілген. [[Тянь-Шань]], [[Шу-Іле таулары\|Шу-Іле]], [[Жетісу Алатауы\|Жетісу]] (Жоңғар) Алатауында таралған. Таулы жерлерде теңіз деңгейінен 2000 – 4000 м биіктікте мекендейді. Көбіне жотаның ашық беткейлеріне жайылады, маусымдық қоныс аударады. Қыс айларында қары аз тау етегіне қарай жылжыса, жазда таудың биік жоталарына көтеріледі. ▼ Тянь-шань арқары 2,5 жасында жыныстық жағынан жетіледі. Қазан – қараша айларында күйекке түсіп, сәуір – мамырда жалқы (кейде егіз) қозы табады. Әр түрлі шөптесін өсімдіктермен қоректенеді. Қорегін іздеуге негізінен түнде, қыс айларында күндіз де де шығады. Арқарлардың негізгі жауы – қасқырлар. Кезінде өте көп ауланған, саны жылдан жылға азайып барады. 20 ғ-дың 70 – 90-жылдары 650, Шу-Іле Алатауында – 280, Жетісу (Жоңғар) Алатауында – 300-дей, Теріскей Алатауында – 300-дей, “[[Алтынемел ~~мемлекеттік~~ ұлттық ~~саябағы~~паркі\|Алтынемел]]” ұлттық табиғи саябағында – 100 шақты басы болған. Қазір бұлардың 1,6 – 1,8 мыңдайы ғана қалды. [[Ақсу-Жабағылы қорығы]]нда, “Алтынемел” ұлттық табиғи саябағында, [[Алматы қорықшасы\|Алматы]], [[Аңдасай қорықшасы\|Аңдасай]], Көксу және [[Тоқты қорықшасы\|Тоқты]] қорықшаларында қорғалады. Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том</ref>▼ ▲Денесі ірі, [[құлжа]]сының басы үлкен және орала біткен қошқар мүйіздері бар, саулықтарының денесі жинақы, мүйіздері жіңішке, қысқа, сәл артқа қарай иілген. [[Тянь-Шань]], [[Шу-Іле таулары\|Шу-Іле]], [[Жетісу Алатауы\|Жетісу]] (Жоңғар) Алатауында таралған. Таулы жерлерде теңіз деңгейінен 2000 – 4000 м биіктікте мекендейді. Көбіне жотаның ашық беткейлеріне жайылады, маусымдық қоныс аударады. Қыс айларында қары аз тау етегіне қарай жылжыса, жазда таудың биік жоталарына көтеріледі. ▲Тянь-шань арқары 2,5 жасында жыныстық жағынан жетіледі. Қазан – қараша айларында күйекке түсіп, сәуір – мамырда жалқы (кейде егіз) қозы табады. Әр түрлі шөптесін өсімдіктермен қоректенеді. Қорегін іздеуге негізінен түнде, қыс айларында күндіз де де шығады. Арқарлардың негізгі жауы – қасқырлар. Кезінде өте көп ауланған, саны жылдан жылға азайып барады. 20 ғ-дың 70 – 90-жылдары 650, Шу-Іле Алатауында – 280, Жетісу (Жоңғар) Алатауында – 300-дей, Теріскей Алатауында – 300-дей, “[[Алтынемел мемлекеттік ұлттық саябағы\|Алтынемел]]” ұлттық табиғи саябағында – 100 шақты басы болған. Қазір бұлардың 1,6 – 1,8 мыңдайы ғана қалды. [[Ақсу-Жабағылы қорығы]]нда, “Алтынемел” ұлттық табиғи саябағында, [[Алматы қорықшасы\|Алматы]], [[Аңдасай қорықшасы\|Аңдасай]], Көксу және [[Тоқты қорықшасы\|Тоқты]] қорықшаларында қорғалады. Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том</ref> ==Дереккөздер==

Тянь-Шань арқары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық