Антропология: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Қазақ]]тар арасында арнайы антропологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізген [[Ресей]] ғалымы [[Аркадий Ярхо]]. Оның қолжазба түрінде сақталған «[[Алтай – саян түріктері]]» деген очеркін антрополог [[Георг Дебец]] өңдеп, [[1947]] ж. [[Абаканнан]] бастырып шығарды. Бұл зерттеуде ]]Алтай – Саян]] өңіріндегі түркі халықтары антропологиялық тұрғыдан үш топқа (кіндіказиялық, алтайлық және оралдық) бөлініп жүйеленген. Бірінші топтың антропологиялық өкілдері ретінде моңғолдар мен буряттар, екінші топқа қазақтар мен қырғыздар, үшінші топқа – шорлар алынған да, барлығы монғолоид расасына жатқызылған. Тек, [[1950]] жылы ғана соңғы 2 топтың антропологиялық типі аралас екені, яғни өздерінше бөлек метистік топтарға жататындығы анықталды. [[1947 –1948]] ж. [[КСРО]]ғалымдары [[Дебец]], ]]Михаил Левин]], т. б. арнаулы антропологиялық экспедициялар ұйымдастырып, қазақтар арасында кең зерттеулер жүргізді. Осының нәтижесінде «[[Қазақстанның антропологиялық очерк]]і» жарыққа шықты. Онда қазақтың антропологиялық типінің қалыптасуы қола дәуірде осы жерді мекендеген тайпалардан басталатындығы көрсетілді. [[Гинзбург]] қазақ жеріндегі ертедегі тайпалардың антропологиялық ерекшеліктеріне сүйене отырып, осы күнгі қазақтарға тән морфологиялық ерекшеліктер біздің заманымыздан бұрынғы [[10 – 8 ғасырлар]]да Қазақстанның солтүстік аймақтарында қалыптасқанын анықтады. Қазақтың тұңғыш антропологі[[ Оразақ Смағұлұлы]] [[1960]]-жылдары республиканың әр өңірінен қазақтардың бас сүйегі мен қаңқа сүйектерін жинап, Санкт-Петербургтегі антропологиялық және этнографиялық мұражайына тапсырды. Ол ұзақ жылдар ([[1977 – 1996]]) зерттеулер жүргізіп, қазақ халқы жайлы (қола дәуірінен қазіргі кезең аралығын қамтитын) көлемді антропологиялық деректер жинап, құнды еңбектер жариялап келеді. Ғалым антропометрия, одонтология, краниология, т.б. әдістерді пайдаланып, қазіргі қазақ халқының арғы тегі қола дәуірінде [[Андрон мәдениеті ]]қалыптасқан әрі еуропеидтік әрі монголоидтық сипаты бар тайпалар болғандығын дәлелдеді.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref>