Парсы тілі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Парсы тілі''',<ref name="source1">Пейсиков Л.С., Вопросы синтаксиса персидского языка, М., 1963</ref><ref name="source2">Гаприндашвили Ш.Г., Гиуанашвили Дж.Ш., Фонетика персидского языка, Тбилиси, 1964</ref><ref name="source3">Оранский И.М., Введение в иранскую филологию, М., 1988</ref><ref name="source4">Оңдасынов Н., Парсыша-қазақша сөздік, А., 1974</ref><ref name="source5">Рүстемов Л., Парсы тілінің ізашары, Тегеран, 1994</ref><ref name="source6">Рубинчик Ю.Л., Грамматика современного персидского языка, М., 2000</ref> — [[Үндіеуропа тілдерi|үнді-еуропа тілдік семьясы]] иран тобының оңтүстік-батыс тармағына жатады. [[Иран|Иран Ислам Республикасы]]ның ресми тілі. Орта ғасырларда әдеби тіл ретінде Иранмен шекаралас жатқан [[Ауғанстан]]ға, [[Орталық Азия]]ның кей өңірлеріне, [[Үндістан]] мен [[Әзербайжан]]ға тарады. Парсы тілі тарихы көне, орта, жаңа болып үш дәуірге бөлінеді. Қазіргі парсы тілі көне парсы (жазба ескерткіштері б.з.б. 6 – 4 ғасырлардан белгілі), орта парсы (3 – 7 ғасырлар), классикалық кезеңдегі жаңа парсы (7 – 15 ғасырлар) тілдерінің заңды жалғасы. Классикалық парсы тілінің базасында туысқан [[тәжік тілі|тәжік]] және дархи тілдері дамыды (айырмашылықтары 16 – 17 ғасырларда басталды). Сондықтан классикалық парсы тіліндегі әдеби мұра [[Ауғанстан]], [[Тәжікстан]] және [[Иран]] халықтарына ортақ болып табылады. Парсы тілі бай жазба дәстүрге ие дүние жүзіндегі ежелгі тілдердің бірі. Бұл тілдегі жазба ескерткіштердің 2500 жылдан астам тарихы бар. Парсы тілі бірнеше диалектіге бөлінеді, әдеби тілі тегеран диалектісі негізінде жасалған. Фонетикалық ерекшеліктері 6 монофтонг, 2 [[дифтонг]], 23 дауыссыз фонеманың болуымен, тіл арты (фарингаль), көмей (увуляр) дыбыстардың сақталуымен айқындалады. Сөз басында дауыссыздар қатар келмейді, екпін сөздің соңғы буынына түседі. Есімдер септелмейді, род категориясы жоқ. Күрделі етістіктің есімді тіркесі мен аналитикалық тәсілі жиі қолданылады. Араб, түркі тілдерінің сөздері көп кездеспегенімен, 19 ғасырдан француз, ағылшын, орыс тілдерінен енген сөздер жеткілікті. Жазуы араб әліпбиіне негізделген.

== Дереккөздер</span> ==

 

{{wikify}}-