Дауысты дыбыстар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Nuräl Äljan (талқылау | үлесі) Қате дүзедім Тег: Mobile edit Mobile web edit |
Nuräl Äljan (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ Тег: Mobile edit Mobile web edit |
||
1-жол:
'''Дауысты дыбыстар''' ([http://ru.wikipedia.org/wiki/Вокализм Вокализм]) {{lang-ru|гласные звуки}} — дыбыстау мүшелерінің бірыңғай толық қатысуынан, фонациялық ауаның кедергісіз, еркін және баяу шығуынан жасалатын дыбыстар. '''Дауысты дыбыстар''' фонациялық ауаның көмейде керіліп тұрған дауыс шымылдығына соқтығуынан пайда болған дірілден жасалады. '''Дауысты дыбыстардың''' басты қасиеті сөз ішінде буын жасап, [[дауыссыз дыбыстар]]мен тіркесе алатындығында. Қазіргі [[қазақ тілі]]нің дауыстылар жүйесі 9 дыбыстан құралған: '''а, о, е, ы, і, о, ө, ұ, ү'''. '''Дауысты дыбыстар''' айтылғанда [[жақ]]тың, [[ерін]]нің, [[тіл]]дің қатысу дәрежесіне қарай: '''ашық — қысаң, еріндік — езулік, жуан — жіңішке''' болып бөлінеді.<ref>Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі — Алматы.
"Сөздік-Словарь", 2005. ISBN 9965-409-88-9</ref>
* '''Дифтоңдар'''{{lang-ru|дифтонги}} — екі немесе үш дыбысты біріктіретін:
'''и, и, ю, я'''
* Мысалы: ми [мый], миіз [мійіз], мия [мыйа], тиым [тыйым], тию [тійүу], тиу [тыйұу], жиын [жыйын], жиен [жійен], шипа [шыйпа], шие[шійе], сию [сійүу], сия [сыйа], би [бій], бидай [быйдай], зиян [зыйан].
* '''Жуан дауыстылар''' {{lang-ru|твёрдые гласные}} — тілдің кейін жиырылуы арқылы жасалатын дауыстылар: '''а, о, (у), ұ, ы'''
* '''Жіңішке дауыстылар''' {{lang-ru|мягкие гласные}} — тілдің ілгері созылуы арқылы жасалатын дауыстылар: '''ә, е, (и), ө, ү, і'''
| |||