Жымпиты: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ |
|||
56-жол:
Облыс орталығы – [[Орал]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 140 км жерде, [[Өлеңті (өзен, Жайық алабы)|Өлеңті]] өзенінің жағалауындағы қара жусан, көкпек, бұйырғын өскен сортаңды сұр топырақты шөлейт белдемде орналасқан.
== Этимологиясы ==
Бұл топонимнің этимологиясы жайлы ономаст-ғалым Қойшыбаев “атау соғды-иран тілдерінің “қорғаныс, бекініс” мағынасына ие “чим” тұлғасына көне түркі тілінің “сұсты, еңселі” мағынасындағы “пи” тұлғасын тіркеу арқылы жасалған” деген жорамал айтқан. Телғожа Жанұзақ осы тұрғыда өзінің “Тарихи жер-су аттарының түптөркіні” еңбегінде “Жымпиты” атауының жеке мағыналы үш сөзден жасалғаны жайлы жазады. Оның зерттеуіне сәйкес, оның бірінші сыңарындағы “жым” көне түркі тіліндегі “гем/хем/кем” - өзен мәніндегі сөздің өзгерген тұлғасы. Оған Ақтөбе облысындағы Жем өзенінің болуы дәлел. “Жым” сөзі өзен мағынасындағы“гем” сөзіндегі г дыбысының ж дыбысына, е дыбысының ы дыбысына алмасуы салдарынан тілде солай сақталып қалған. Екінші құраушы сөз “пи” көне түркі тілінің “бэй” -өзен, самоди тілінде “би, бу” өзен мағынасындағы сөзден енген.Үшінші құраушы бөлімі “ты” түркі тілдерінде сын есім тудырушы, көптік, молдықты білдіретін жұрнақ. Қорытындылай келе, Жымпиты атауы - көне түркі тіліндегі “өзен, суы мол жер” деген мағынаға ие топоним. Атаудың осы мағынада қойылуына басты себеп - Жымпиты ауылының Өлеңті және Шідерті өзендерінің құйған тұсында орналасуы.
== Халқы ==
| |||