Ыстанбұл: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
ш Ыстанбұл жаңа Мэрі - Әли Ерликая Тұрғыны Istiklal busy afternoon.JPG |
||
32-жол:
|ішкі бөлінісі =
|басшының түрi = мэр
|басшысы =
|құрылған уақыты = 667 жыл бiздiң э. д.
|алғашқы дерек =
68-жол:
==Қала тарихы==
Бірінші елді мекендердің іздері қаланың Азия жағында табылған және неолит тиесілі болды. Қазіргі Топкапи сарайының маңайындағы алғашқы елді мекендер қола дәуіріне жатқызылуы мүмкін. Ең ерте елді мекендер б.з.б.
==Тұрғыны==
[[Сурет:Istiklal busy afternoon.JPG|thumb|left|Демалыс күндері Истикляль көшесіне шамамен 3 миллион адам келеді.]]
Ыстанбұлдың көпшілігі үшін әлемдегі ең үлкен қалалардың бірі. Жылына 500 н. е. 400 мыңнан 500 мыңға дейінгі Константинополь әлемдегі ең үлкен қаланың атағы үшін күресте өзінің бұрынғы [[Рим]]ін айналып өтіп отырды. [[ХІІ ғасыр]]ға дейін әлемдегі ең беделді азаматтар мәртебесі үшін [[Бағдад]], Чанъань, Каифэн және [[Мерв]] сияқты басқа да ірі қалалармен бәсекелеседі. Кейінірек бұл әлемдегі ең үлкен емес, бірақ Еуропадағы ең үлкен қала болып қала берді, ол Лондоннан асып түскен кезде 1500 жылдан 1750 жылға дейін.
Түрік статистикалық институтының деректері бойынша, 2014 жылдың аяғында Ыстанбұл қаласының халқы 15 029 231 адамды құрады, бұл халықтың 18,6% -ын құрады. Басқа мәліметтерге сәйкес, сол жылы қаланың тұрғындары 14 657 434 адамды құрады.Митрополития тұрғындарының 97-98% -ы 2007 жылы 89% және 1980 жылы 61% салыстырғанда қала шегінде тұрды. Қала тұрғындарының 64,9% -ы (2/3) еуропалық жағында және 35,1% -ы (1/3) Азия жағында тұрады. Ыстанбұл - Еуропаның ең үлкен қаласы, бірақ еуропалық бөлігі халықтың тұрғысынан Мәскеуден әлі де төмен. Халық саны бойынша қала ([[Шанхай]], [[Бейжің]] және Лагоснан кейін ([[Чунцин]] қаласынан кейін) 4-ші орынды иемденсе де) Халық саны бойынша қалалар тізімі қала ішіндегі 24-ші және 18-ші агломерациялар арасында, қала шегiнен ретінде агломерация баламасы болып табылады. Бүгінде ол Еуропадағы ең ірі қалалық агломерациялардың бірі және Мәскеумен бірге. Ыстамбұл халқының жыл сайынғы 3.45% өсуі [[ЭЫДҰ|Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы]] елдерінің жетпіс сегіздігінің ең үлкені.
ХХ ғасырдың екінші жартысында халықтың әсіресе тартымдылығы байқалды, қаланың халқы [[1945 жыл]]дан 2000 жылға дейін он есе өсті. Өсу қала шекараларын кеңейтуге байланысты, әсіресе, 1980 және 1985 жылдар аралығында, халқы шамамен екі есе өскен. ХХ және ХХІ ғасырлардағы елеулі өсім Түркияның шығыс аймақтарынан келген мигранттарға жұмысты және жақсы өмір жағдайларын іздейді. Жетi солтүстiк және шығыс провинциялардан шыққан қала тұрғындарының саны осы провинциялардың тұрғындарынан жоғары; Ыстанбұлдың жарты миллионнан астам тұрғыны Сивас пен Кастамону провинцияларынан тұрады. Ыстанбұл әлемде қабылданған босқындар саны бойынша әлемде (559 мың адам) бірінші орынды иеленіп, түрлі елдерден келген көптеген мигранттар тұрады. Онда қала тұрғындарының 28% ғана туылды. Еуропа жағалауының ең көп қоныстанған аудандары, әдетте, қала орталығының солтүстік-батысында, батысында және оңтүстік-батысында орналасқан; Азиялық жағынан ең көбі - [[Үскүдар]].
== Этимология ==
| |||