Қорғасын: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
ш Hbsh nis UALIBEK (т) өңдемелерінен Dexbot соңғы нұсқасына қайтарды
Тег: Rollback
5-жол:
Қорғасын өте ерте заманнан белгілі, одан жасалған тиын ақша, медальондар ертедегі [[Египет]] қазбаларынан көп табылған. Жер қыртысындағы мөлшері 1.6 07 %, ол жеке күйінде кездеседі. Ең маңызды кені- [[галенит]]- қорғасын жылтыры PbS; Қазақстандағы кендері Оңтүстік және Шығыс Қазақстанда және [[Қарағанды]] облысында.
Қорғасын бос күйінде көкшіл-сұр түсті жұмсақ және ауыр [[металл]], оңай балқиды.
Қорғасынды өндіру үшін, оның рудасын алдымен байытады, одан шыққан концентратта 40-78% қорғасын болады. Концентраттағы қорғасын көбіне [[полиметаллургия]] әдісімен алынады. Қорғасын-өнеркәсіп пен техникада кең пайдаланылатын түсті металл. Ол атмосферада [[коррозия]] және қышқылдар әсеріне төзімді болғандықтан, химиялык аппапатуралар (әсіресе, күкірт қышқылы өндірісінде) және [[кабель]], [[оқ]], [[бытыра]] дайындауда, радиоактив сәулелерінен қорғануда, медицинада кең қолданады.Жер қыртысындағы құрамы — салмағы бойынша 1,6·10-3%<ref>О. Өзі тұқымды қорғасын сирек кездеседіД.Дайырбеков, ол орнатылған жыныстар шеңбері жеткілікті кең: шөгінді жыныстардан ультра негізді интрузивті жыныстарға дейінБ. Бұл құрылымдарда ол жиі интерметалдық қосылыстарды (мысалыЕ.Алтынбеков, PDБ.К.Торғауытов,Pt)3 (Pb,Sn) және басқа элементтермен қорытпаларды(мысалы, Pb + Sn + Sb) құрайдыУ. Ол 80 түрлі минералдардың құрамына кіредіИ. Маңызды оның ішінде: галенит PbSКенесариев, церуссит PbCO3, англезит PbSO4 (қорғасын сульфаты); аса күрделі - тиллит PbSnS2 және бетехтинит Pb2 (Cu,Fe)21S15, сондай — ақ қорғасын сульфосолдары-джемсонит FePb4Sn6S14, буланжерит Pb5Sb4S11Т.С.Хайдарова Жиі радиогенді табиғатқа ие уран мен торий кендерінде әрдайым кездеседі.
<ref>О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова
Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік.
Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0</ref><ref>Популярная библиотека химических элементов, М., 1977; Лебедев Ю.А., Второе дыхание марафонца, М., 1990.</ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Қорғасын» бетінен алынған