Дін: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

 

==Дін - сену жүйесі==

Жер бетіндегі көптеген тілдерде дін (religion) сөзіне дәл келетін сөз жоқ екен. Өйткені діни мәдениет баршаға таралғанымен, оның пайда болуы барша халықта бірдей басталмаған. Ибраһимдік діндер делінетін Христиан, Ислам және Еврей діні үшеуі тек әу-баста еврей және араб халықтарын бастау етті. Кейін барып басқа халықтарға таралды.

 

 

Халықты қамтуы жөнінен діннің тайпалық-халықтық (мысалы, [[иудаизм]]) және ұлтаралық немесе әлемдік ([[будда діні]], [[христиандық]], [[ислам]]) түрлері белгілі.

[[Әлем]]дік діндердің әрқайсысы түрлі ағымдар мен [[конфессиялар]]ға бөлінеді. Мысалы, [[ислам]] дінінің [[сүнниттік]], [[шииттік]] ағымдары, [[христиан]] дінінің [[католиктік]], [[православие]] және [[протестанттық]] конфессиялары бар.

 

 

== Дін және ғылымның айырмашылығы ==

Ғылым уақыт-кеңістік бойында бар, ақылмен түсіндіру мүмкіндігіне ие, математикалық есептеуге келетін кез-келген сұраққа дәйекті жауап іздейді. Ал, діндегі тақырыптар нақты болмағандықтан, ғылым діни тақырыптарды зерттемейді. Мысалы, ғылым шайтанды, о дүниені зерттемейді, өйткені ол адамның таным қабілетінің сыртындағы рас-өтірігі дәлелденбейтін нәрсе.

 

 

Ғылым үнемі ізеністі, оқуды талап етеді. Сондықтан да ғылыммен айналысу көпшілік үшін сәл қиындау. Қазіргі ғылыми зерттеулерге біршама қаражат кетеді, сондықтан жеке адамдар еркін айналыса алмайды. Ал дін кез келген адамға тиімді, тек сену болса жеткілікті.

== Дін және мәдениет ==

Тарихи жадыға тиеселі адамзат тарихының өн бойына көз жүгіртер болсақ, онда діндарлықтың адамзат тарихын басынан аяғына дейін толық қамтып жатқандығын көреміз. Қаншама рет діннің ақыры келді деген сөз айтылса да ол қазірдің өзінде әлемдік өмірдің негізгі қалыптастырушы факторларының бірі болып табылады. Діннің халықтар өміріндегі алатын орнының зорлығы соншалықты діндердің негізін түсінбей жатып сол діндерді ұстанатын халықтардың мәдениеті туралы толық көзқарас қалыптастыру мүмкін емес. Дінді сипаттау оңай жұмыс емес. Біздің ойымызша, діннің анықтауыш қызметі оның әлеуметтілікті қалыптастыруында, яғни адамдар қарым-қатынасын реттеуде болса керек. Өйткені тіпті «религия», сөзінің этимологиялық бастапқы мәнінің өзі де «біріктіру», «байланыстыру», «қатынасты қалыптастыру» дегенді білдіреді. Дін адамдардың бірлестігін және ұйымдастығын қалыптастырушы идеологиялық механизм. Діннің мазмұны әлеуметтік мәні бар негізгі құндылықтарды қасиетті деп танудан тұрады.