Аллаһ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ |
|||
1-жол:
[[Сурет:Allah.svg|
{{Ислам}}
'''Алла''' ({{lang-ar|<big> الله </big>}}) —
Исламға дейін Алла сөзі арабтардың түрлі діндерінде қоданылып келген. Анығырақ айтқанда бұл атау мұсылман және христиан арабтарының арасында бірдей қолданыс тапқан. Бұл сөзді жаппай болмаса да, Бабистар, Бахаи, Мандеян, Индонезия мен Мальта христиандары және Мизрахи еврейлері қолданған. Батыс Малайзиядағы христиандар мен сикхтердің бұл сөзді қолдануы таяуда саяси және құқықтық келіспеушіліктерге әкелген болатын.
==Этимологиясы==
Аллаһ сөзі қазақ тілінде Алла деп тарихтар бойы айтылып және жазылып келді, ҚМДБ да бұл туралы өз пәтуасын берді.<ref>«АЛЛАҺ» ДЕП ЕМЕС, «АЛЛА» ДЕП ЖАЗУ КЕРЕК, http://almaty-akshamy.kz/alla-dep-emes-alla-dep-zhazu-kerek/</ref>
Алла сөзінің этимологиясын араб ғалымдары тарлықылаған болатын. Басра мектебінің грамматикалары "өздігінен" (murtajal) мағынасында түсіндіреді, яғни, «жоғары» немесе «жасырын» деген мағынасы бар ауызша түбірі lyh болған lāh-тың белгілі бір нысаны ретінде таниды. Басқалар бұл сөзді сириялық және иврит тілінен алынған деп есептеп, бастысы араб сөз алды қосымшасы әл (al-) "осы" деген сөз бен Илаһ (ilāh) "Тәңір, Құдай" сөзі бірігіп Ал-лаһ (al-lāh) "осы құдірет", "бір Құдай"
деген мағына береді дейді. Қазіргі ғалымдардың көбі екінші нұсқаны растайды, сырттан келген сөз дегенге күмәнмен қарайды.
Алла сөзімен тамырлас басқа сөздер иврит және арамей тілінде кездеседі. Қатыста арамейше формасы Елаһ (Elah, אלה) болса, оның дәріптемелі күйі Елаһа (Elaha, אלהא) болады. Мұның Інжілдік Арамейлік жазбаша формасы Елаһа (ʼĔlāhā, ܐܠܗܐ) болса, Ассириялық шіркеудегі сириялық нұсқасы Аллаһа (ʼAlâhâ, ܐܲܠܵܗܵܐ) болған. Бұл екеуі де қарапайым түрде "Құдай" деген сөздер. Інжілдік иврит көбінесе көпше түрде Елоһім (Elohim, אלהים) деп қолданылса, анда-санда ол жекеше түрде Елоаһ (Eloah, אלוהּ) деп қолданылады.
==Ислам діні бойынша==
Мұсылмандардың сенiмi бойынша, Алла - бүкіл әлемнің жаратушысы және билеушісі. Алладан басқа ешкім бұндай күш иесі емес. Алланың болуы ғалам үшiн өте керек нәрсе, оның жоқтығы мүмкiн емес. Аллаға тең ешкім жоқ және бұл сөзді барлығы мойындап отыр.
Алла сөзінің маңызы зор. Барлық өте жақсы аттар және сапалардың иесi, тиiстi шын жаратушыға және құдайға теңестіреді, ол - жалғыз. Алла мәңгi, ол туылмаған және туылмайды да. Оның ойына адамның ақылымен жету мүмкiн емес.
|