|
==Адамның (ғ.с) дүние салуы==
Өмір жалғасып жатты. Адам (ғ.с) мың жыл ғұмыр кешті. оныңОның өмір жасы туралы ибн Аббас (Аллаһ әкесі екеуіне риза болғай) жеткізген хадисте Пайғамбарымыз (с.ғ.с): "Шын мәнінде ең бірінші болып мойындамаған Адам",- деп үш рет айтып сөзін: " Аллаһ Адам (ғ.с)-ды жаратқан кезде оның белін сипап ұрпақтарын шығарды. Аллаһ олардың екі көзінің ортасына бір нұр жасаған еді. Сонда ол (Адам (ғ.с)): "Ей, Раббым! Бұлар кім? "- деп сұрады. (Аллаһ Тағала): " Бұлар сенің ұрпағың",- деді. (Адам(ғ.с)) өз ұрпағының ішінен бір кісіні көрді. Оған оның екі көзінің ортасындағы нұры ұнады. Сонда ол: "Ей, Раббым! Бұл кім?" - деп сұрады. Аллаһ Тағала: "Бұл сенің ұрпағыңның ішіндегі соңғы халықтардан (шығатын) бір кісі. Оның есімі- [[Дәуіт]]", - деді. Адам (ғ.с) : "Оған қанша өмір бердің?" - деді. Аллаһ тағала: " Алпыс жыл" - деді. Адам (ғ.с): " Ей, Раббым! Оның өмірін ұзарт", - деді. Аллаһ Тағала: " Тек сенің өміріңнен ұзартамын", - деді. Сөйтіп Адамның өмірінен Дәуітке қырық жыл қосылды. Аллаһ Тағала періштелерді куә қылып, жаздырып қойды. Адам (ғ.с) -ның өмірі аяғына жеткен кезде, оған өлім періштесі келді. (Сол уақытта ол тоғыз жүз алпысқа келген болатын. Ол өз жасының мың жыл екендігін білетін). Сонда ол өлім періштесіне: "Менің қырық жыл ғұмырым қалған жоқ па еді?"- деді. Періште: "Оны (қырық жылды) ұлың Дәуітке бермедің бе?" - деп айтты. "Ол мойындамады. Аллаһ Тағала оған жазуды шығарып, дәлел келтірді. Сөйтіп Дәуіттің өмір жасын жүзге толтырып, Адам (ғ.с) -ның өмір жасын мыңға толтырды", -деп айтқан (Ахмад).
Адам (ғ.с) қателесті, ұмытты және мойындамады. Бірақ, ол мұны қасақана істеген жоқ, расында да ұмытып қалған-ды. Ал бұл адамзаттың табиғатына айналды. Олар мойындамайды. Бірақ, көбінесе ұмытулары себепті тайқиды. Олар қателік істейді және бұл да ұмытшақтықтан.
Ибн Зумра әс-Саъди:
" Мен Мәдинада сөйлеп жатқан бір шейхты көрдім. Ол туралы (адамдардан сұрадым). Олар: "Бұл Убай ибн Каъб", ,- деді. Сонда ол (Убай (Аллаһ оған разы болсын)): "Адам (ғ.с) өлім төсегінде жатқан уақытта балаларына: "Менің жаннат жемістерін жегім келді", -деген", - деді деп риуаят еткен.
Жанатта жер бетіндегі сияқты алма, анар, жүзім сияқты жемістердің барлығы бар. Бірақ, айырмашылығы бұл дүние жемістері уақыты өтсе шіріп, жеуге жарамсыз боп қалады. Ал жаннатта олай емес. Сондай-ақ, бұл дүние жемістерінің дәмі қарапайым, ал жаннат жемістерінің дәмі шырын. Адам жаннаттағы сияқты жеміс жеуді қалады.
Убай ибн Каъб (Аллаһ оған разы болсын) айтқан:
" Олар жеміс іздеп кетті. Бірақ, оларға (адам кейпінде) қолдарында кебін, иіссу сияқты жерлеу құралдары мен мәйітті арулау заттары бар періштелер жолықты. Олар:
"Ей, Адам (ғ,с)- ның балалары! Не қалайсыңдар, не іздеп жүрсіңдер? - деді. Адам (ғ.с) -ның балалары): "Әкеміз науқас еді. Оның жаннат жемістерінен жегісі келеді", - дейді. Періштелер: "Арттарыңа қайтыңдар! Әкелеріңнің ажалы жетті.", - деді. Періштелер келген кезде Хауа оларды танып, Адам (ғ.с) - ға жабысты. Сонда Адам (ғ.с) Хауаға:
"Маған жақындама! Өйткені, мен (ібілістің азғыруына) сенің тарапыңнан берілген едім. ЕдіЕнді, менімен Раббымның періштелерінің арасына килікпе!" - дейді. Адам (ғ.с) - ның тиым салған жемістеріненжемістерді жеуге Хауа ананы кінәлау да даулы мәселе емес пе? Сонда өлім періштесі Адам (ғ.с) - ның жанын алды. Періштелер оны жуып, кебіндеп, жерледі. Олар Адам (ғ.с) - ды жерлеу алдында оған жаназа намазын оқыды. Сосын оны қабірге қойып, бетін топырақпен жапты. Содан кейін Адам (ғ.с) - ның балаларына:
" Ей, Адам (ғ.с) - ның балалары! Бұл сендердің дәстүрлерің", - деді", - деп айтқан (Ахмад).
Олар қалай жерлеуді білмейтін еді. Қабылдың Абылды қалай көмгенін көрмеген болатын.
Сонымен мың жыл өмірін түгелдей Ұлы Аллаһқа бойсұнуменбойұсынумен өткізген Адам (ғ.с) дүние салды. Өз өмірінде ешқашан Аллаһтың әміріне қарсы шықпады. Ол тек жаннаттағы тиым салынған ағаштың жемісінен жеген кезде ғана күнә істеген болатын. Ал қалған өмірінің барлығы ұрпақтары үшін үлгі-өнегеге толы болды. Содан бір жыл өткеннен кейін [[Хауа Ана|Хауа ана]] да дүние салды.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref>
==Пайдалы сілтемелер==
|
