Жәнібек хан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Mobile edit Mobile web edit
Тег: Mobile edit Mobile web edit
57-жол:
 
== Басқаруы ==
[[1456 жыл]]ы [[Қыпшақ даласы|Дешті-Қыпшақ]]та шайбандық [[Әбілхайыр хан https://kk.m.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D0%B1%D1%96%D0%BB%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D1%80_%D1%85%D0%B0%D0%BD_(%D0%9A%D1%96%D1%88%D1%96_%D0%B6%D2%AF%D0%B7)]] билікті қолына алған соң, көшпенді халықтың Жәнібек пен [[Керей хан|Керей]] бастаған бір бөлігі Моғолстанға қоныс аударып, [[Шу]] мен Қозыбасы өзендерінің аңғарында орын тепті. [[Моғолстан]] ханы өз қарсыластарымен болатын күресте көмектесер деген есеппен қазақ басшыларымен одақтас болды. Өзара қырқысулар мен соғыстардан жапа шеккен 200 мыңға жуық көшпенділер Жәнібек хан мен [[Керей хан]]ның маңына топтасты, олардың билігінің күшеюі [[1468 жыл]]ы [[Моғолстан]]ға әскери жорық жасамақ болып, бірақ жол үстінде кенеттен қайтыс болған Әбілқайырға олар тарапынан қауіп төнуі мүмкін деген ой салды.
 
Жәнібек хан қазіргі Шу стансасының солтүстік - шығыс жағындағы Хантауды қоныстанған.
65-жол:
Биліктің [[Орыс хан]] тұқымдарының қолына өтуі де «Көшпелі өзбектер мемлекетіндегі» саяси жағдайды өзгерткен жоқ. Дегенмен, бұл оқиға «Көшпелі өзбектер мемлекеті» атының Дешті-Қыпшақ болып өзгеруіне ықпал етті. Бір кездері [[Моғолстан]]ға қоныс аударған адамдар [[Өзбек ұлысы]]нда «қазақтар» деп атала бастады және бұл атау бүкіл хандыққа тарай бастады. Билік үшін күрес Жәнібек хан мен оның үзеңгілестері қазақтардың бірігуі мен [[Қазақ хандығы]]ның құрылуына үлес қосты.
 
[[15 ғасыр]]дың орта шаніндешенінде ежелден [[Жетісу]] өңірін мекендеген түркі тайпалары бір этникалық топқа біріге келе, [[қазақтар|қазақ халқын]] құрады. Жәнібек хан мен [[Керей хан]] [[Жетісу]] өңірі, [[Шу (өзен)|Шу]] мен [[Талас (өзен)|Талас]] өзендерінің бойын мекендеген қазақтардың басын қосуда көп еңбек сіңірді. Бұл мақсатпен олар өзара қырқысуларды басып, ірі феодалдарды маңайына топтастырды.
 
Жәнібек ханның Дешті-Қыпшаққа оралғаннан кейін билігін күшейткені туралы, өмірінің соңғы жылдары мен өлімі туралы деректер жоқ. Оның есімі тарихи деректерде соңғы рет [[1473 жыл]]ы кездеседі. Бұдан кейінгі жылдары [[Керей хан]] туралы ғана айтылған. Жәнібек хан жиі болатын шайқастардың бірінде қаза тапқан деп болжауға болады. Сақталып қалған халық аңыздары мен өлеңдерінде Жәнібек ханды Әз Жәнібек деп атаған.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Жәнібек_хан» бетінен алынған