II Мұрат: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Mobile edit Mobile web edit
102-жол:
Әкесі [[I Мехмет]] қайтыс болғаннан кейін 17 жастағы Мұрат шаһзада таққа отырды. Билеген жылдарының басында II Мұрат Мұстафа шаһзада жалған есімді адаммен соғысуға мәжбүр болды. Ақыры, [[1422 жыл]]ы Бұрсаға жақын жерде II Мұрат әскері жалған Мұстафа әскерін ойсырата жеңді, ал өзін өлім жазасына кесті.
 
[[1422 жыл]]дың [[маусым]]ында сұлтан [[Ыстамбұл|Константинопольді]] қоршады, бірақ бұл қоршаудықоршауы сәтсіз өтті. Флоты да, артилериясы да жоқ османлы әскері бәрі-бір византиялық елордаға [[28 тамыз]] [[1422 жыл]]ы шешуші шабуыл жасады. Бұл шабуыл да шабуыл сәтсіз аяқталды, османлылар үлкен шығымғашығынға батты. Көп ұзамай II Мұрат бұл шабуылшабуылды аяқтауға мәжбүр болды, себебі шығыстағы түрік бейліктері — Айдын, Гермиян, Ментеше, Сарухан және Хамит төңкеріс жасады. Бұл төңкеріс тек [[1426 жыл]]ы ғана басылды. Қараман Бейлігінен басқа бүкіл түрік бейліктері қайтадан османлыларға өтті.
 
[[1430 жыл]]ы II Мұрат [[Венеция]]ға тиесілі болған [[Салоники|Фессалоники]] қаласын басып алды. Тұрғындардың кейбіреулері өлтірілді, кейбіреулері құлдыққа алынды, ал ойрандалған қаланықалаға түрік халқын қоныстардырды. Сөйтіп Фессалоники қаласында [[Ассимиляция (әлеуметтану)|ассимиляция]] үдерісі басталды. Одан кейін османлылар [[Валахия]] мен [[Сербия]]ны жаулады, алайда 6 ай бойы қоршаланғанқоршалған [[Белград]] қаласы османлыларға өтпеді.
 
[[1441 жыл]]ы Османлы Сұлтандығына қарсы одаққа немістер, поляктар және албандар қосылды. [[1441 жыл|1441]]-[[1444 жыл|1444 жж.]] крест жорығында крестшілер [[1443 жыл]]ы [[Ниш]] пен [[София]] қалаларын, ал [[1444 жыл]]ы османлыларға қатты соққы берді. [[12 маусым]] [[1444 жыл]]ы II Мұрат [[Эдирне]] қаласында мажар патшасы III Владиславпен бітім шарт жазысты. Бұл келісім бойынша османлылар [[Мажарстан]]мен шекаралас серб жерлерінің тәуелсіздігін мойындады. Бұл жайттарға қапаланған II Мұрат тақты 12 жасар баласы [[II Мехмет]]ке тапсырды, ал өзі мемлекеттік істерден уақытша безді. Мұны пайдаланған мажарлар бітім шартты бұзып, [[Болгария]]ға басып кірді. Баласы II Мехмет бұйрығымен Мұрат османлылар әскерін басқарып, Варна шайқасында Янош Хуньяди бастаған әскерді талқандады.
 
[[Жаңа шерік]]тердің төңкерісі және [[Ескендір бей]]дің [[Албания]]дағы төңкерісі II Мұратты [[1446 жыл]]ы таққа қайтуға мәжбүрлеттімәжбүрледі. Бұдан кейін османлылар Мореяны жаулап, Албанияға басып кірді. [[1448 жыл]]дың [[қазан]]ында болған Косово шайқасында 50-мыңдық османлы әскері Янош Хуньяди бастаған крестшілерді талқандады. Бұл жеңіс османлыларға балқандық халықтарды өз қарамағында бірнеше ғасыр бойы ұстауын қамсыздандырды. [[1449 жыл]]ы және [[1450 жыл]]ы II Мұрат Албанияға жорықтар жасады, бірақ олар сәтсіз аяқталды. [[1451 жыл]]дың қысында II Мұрат сырқаттанып [[3 ақпан]] [[1451 жыл]]ы туған қаласы [[Эдирне]]де қайтыс болды.
 
==Садрағзамдары==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/II_Мұрат» бетінен алынған