Ғылым: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Қатені түзедім Тег: Mobile edit Mobile web edit |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
2-жол:
'''Ғылым''' ({{lang-la|scientia}} — ''[[білім]]'') — уақыт пен кеңістікте бар, зерттеуге болатын шынайы нақты нәрселердің заңдары мен қағидаларын, тәртібі мен құрылымын [[объективті]] түсіндіретін, [[эксперимент]] пен бақылауға негізделіп, [[математика]]лық есептеуді қолданып, жүйелі түсінік қалыптастыратын таным саласы. Жалпы тұрғыда ол жүйелі білім мен ғылыми тәжірибені, ал, арнайы мағынада [[ғылыми әдіс]]тер арқылы жинақталған логикалық білім жүйесі.
Ғылымның арғы тамыры 3500-3000 жыл бұрынғы ежелгі [[Мысыр]] мен [[Месопотамия]] [[өркениет]]теріне барып тіреледі. Олар [[математика]], [[астрономия]], [[медицина]] секілді ғылымдардың алғашқы кейпін жасап, 2600 жыл бұрын басталған [[Грек]] табиғат философиясына, [[антика]]лық [[классика]]ға арқау болды. Олар физикалық дүниені ондағы оқиғалардың табиғи [[Себептілік|себеп]]тері арқылы түсіндіретін дәстүр қалыптастырды. Әсіресе ғылым тарихында түрлі ғылымдардың ең алғашқы зерттеу объектін бекітіп, жүйелі пайымдаудың алғашқы сынағын жасаған ұлы ойшыл [[Аристотель]] дәуір бөлгіш рөл ойнады. Бірақ [[Рим империясы]]ның христиан дінін қабылдауы [[Еуропа]]да ғылымның құлдырауына алып келіп, қараңғы [[орта ғасыр]] 5 ғасырдан 15 ғасырға дейін жалғасты. Осы тұста шығыстағы [[Түркі]], [[Парсы]], [[Араб]] жұртынан шыққан ойшыл ғалымдар - [[Әл Кинди]], [[Әл-Фараби]], [[Ибн Сина]], [[ИБн Рушд]], Омар Хаиям секілді ұлы тұлғалар сол ежелгі ғылым мен Аристотель салған жолды жылғастырып, ғылымды жаңа кезеңге шығарды. Бірақ Шыңғыс хан жорықтарынан кейін бұл талпыныс
15ғ бастап Еуропада Ренессанс сана жаңғыруын жасап, ғылымға жаңа көк жиек ашты. Әсіресе Астрономиядағы Католик шіркеуінің мың жылдық өтірігін ашқан гелиоцентризмнен кейін ғылымның тасқынын ендіқайтып ешкім тоса алмастай болды. Өнеркәсіп революциясының ғылым мен техникаға мұқтаждығы ғылымға жаңа күш бітірді.
| |||