Уикипедия

Люксембург: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш Бұл шағын өңдеме
Өңдеу түйіні жоқ
3-жол:
|Шынайы атауы = {{lang-lb|Groussherzogtum Lëtzebuerg}}<br />{{lang-fr|Grand-Duché de Luxembourg}}<br />{{lang-de|Großherzogtum Luxemburg}}
|Атау септігі = Люксембург
|Елтаңба = Coat of arms of Luxembourg.svg
|Байрақ = Flag of Luxembourg.svg
|Ұраны = ''Mir wëlle bleiwe wat mir sinn''
|Әнұранның аты = Ons Hémécht (Біздің Отанымыз)
13-жол:
|CoordScale =500000
|Картада = EU-Luxembourg.svg
|карта тақырыбы = '''Люксембургтың''' орналасуы (қара-қою жасыл):<br />— [[Еуропа]]да (ашық- жасыл және қара-қою сұр)<br />— [[ЕуропалықЕуропа одақодағы|Еуроодақта]]та (ашық жасыл)
|Картада2 =
|Үкімет түрі = конституциоялық[[Конституциоялық монархия]]
|Құрылды =
|Тәуелсіздік күні = [[9 маусым]] [[1815 жыл]]
|Тәуелсіздігін алды = [[Бірінші француз империясыимперия|Франциядан]]
|Тілдері = [[люксембург тілі|люксембургшелюксембург]], [[француз тілі|французшафранцуз]], [[неміс тілі|немісшенеміс тілдері]]
|Мемлекеттік діні = [[католицизм]]
|Астанасы = [[Люксембург (қала)|Люксембург]]
|Ірі қалалары = [[Люксембург (қала)|Люксембург]]
|Басшы қызметі = [[Люксембург Ұлы герцогтердің тізімі|Ұлы Герцог]] <br /> [[Люксембург премьер-министрлердің тізімі|Премьер-министрі]]
<!-- |Ірі қаласы = -->
|БасшыБасшылары қызметі = [[Анри (Люксембург Ұлы герцогтердің тізіміГерцогы)|Ұлы ГерцогАнри]] <br /> [[ЛюксембургКсавье премьер-министрлерінің тізімі|Премьер-министріБеттель]]
|Басшылары = [[Анри Анри (Люксембург Ұлы Герцогы)|Анри]] <br /> [[Ксавье Беттель]]
|Жер аумағы = 2 586,4
|Жер аумағы бойынша орны = 167-ші
|Судың үлесі = жоқ0,60
|Этнохороним = Люксембурктер
|Жұрты = {{profitөсім}}613 613,894<ref>{{citeCite web |url=httphttps://www.statistiques.public.lu/fr/actualites/population/population/2018/04/20180419/20180419index.pdf html|title=Population}}Statistiques Updated// Luxembourg|website=statistiques.public.lu|accessdate=19-04-2018 December 2019}}</ref>
|Халық саны бойынша орны = 166164-ші
|Сарап жылы = 2019
|Санақ бойынша халық саны = 439,539
|Санақ бойынша халық саны = 70,926<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=76&pr.y=9&sy=2017&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=137&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Luxembourg |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 April 2018}}</ref>▼
|Санақ жылы = 20192001
|Халық тығыздығы = 233,7
|Тығыздық бойынша орны = 9458-ші
|ЖІӨ (АҚТ) = =▼
|ЖІӨ = 64,306 млрд.<ref name="IMF">[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=67&pr.y=17&sy=2010&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=137&s=NGDPD%2CNGDPDPC&grp=0&a=1 Халықаралық валюта қоры (2010)]</ref>
|ЖІӨ сараптаған жылы = 2017
|ЖІӨ бойынша орны = 21-ші
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ = 128 806<ref name="IMF"/>
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша орны = еуро
▲ |ЖІӨ (АҚТ) |Санақ бойынша халық саны = 70,926 млрд.<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=76&pr.y=9&sy=2017&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=137&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Luxembourg |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 April 2018}}</ref>
▲ |ЖІӨ (АҚТ) =
|ЖІӨ (АҚТ) сараптаған жылы = 2019
|ЖІӨ (АҚТ) орны = 94-ші
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) = 150114,554825<ref name="IMF"imf2 />
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) орны = 2-ші
|ЖІӨ (номинал) = 77,436 млрд.<ref name="imf2" />
|ЖІӨ (номинал) сараптаған жылы = 2019
|ЖІӨ (номинал) бойынша орны = 71-ші
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) = 125,364<ref name=imf2 />
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) орны = 1-ші
|АДИ = {{profitөсім}} 0,875909<ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/mediacontent/HDR_2013_EN_Table1.pdf2019-human-development-index-ranking|title=Human Development Report 20132019|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=10 December 2019|accessdate=2013-03-1410 December 2019|deadlinkformat=404PDF}}</ref>
|АДИ жылдық есебі = 20162018
|АДИ бойынша орны = 22621-ші
|АДИ деңгейі = <span style="color:#090;">өте жоғары</span>
|Әуе компаниясы =
|Валютасы = [[еуро]]
|Интернет үйшігі = [[.lu]], [[.eu]]
<!-- |Интернет үйшіктері = -->
|ISO = LUX
|Телефон коды = 352
|Уақыт белдеуі = +1
<!-- |Уақыт белдеулері = -->
|Түсініктемелер =
<!-- |Тусыз және елтаңбасыз =* -->
<!-- |Әнұрансыз =* -->
}}
'''Люксембург''' ұлы({{lang-lb|Lëtzebuerg}}, {{lang-fr|Luxembourg}}, {{lang-de|Luxemburg}}), ресми — герцогтігі'''Ұлы Люксембург Герцогтігі''' ({{lang-lb|Groussherzogtum Lëtzebuerg}}, {{lang-fr|Grand-Duché de Luxembourg}}, {{lang-de|Großherzogtum Luxemburg}}) — [[Батыс Еуропа]]дағы мемлекет. Жер аумағы 2,58 мың км². Халқы 613 894 мың (2019), 94%-ын '''Люксембург'''тің байырғы тұрғындары, 15%-ын [[португал]]дар, 5%-ын [[Италиялықтар|италиялықтар]], т.б. құрайды. Астанасы — Люксембург қаласы Әкімшілік жағынан 3 округке бөлінеді. Мемлекеттік тілдері — [[Француз тілі|француз]], неміс тілдері. Халқының көпшілігі [[христиан]] — [[католик]]тер. Люксембург — конституциялы-монархиялы мемлекет. Мемлекет басшысы — Люксембург ұлы герцогі. Жоғарғы заң шығарушы органы — [[парламент]] (депутаттар палатасы). Ақша бірлігі — [[еуро]] (2002).
 
Люксембургтың солтүстігінде [[Ардени]] және [[Рейн]] тақта тасты тауларының сілемдері орналасқан, оңтүстігі қыратты жазық. Климаты [[қоңыржай]], теңіздік. Жылдық орташа температурасы қаңтарда 0 — 2ӘС, шілдеде 17ӘС. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 700 — 800 мм. Өзені көп жерінің 1/3-не жуығын орман алып жатыр. Люксембург [[Рим империясы]] тұсында Бельгика — [[Прима провинциясы]]ның, ал кейіннен [[Франк корольдігі]]нің құрамына кірді. 10 ғасырдан Люксембург [[граф]]тығының құрамында болып, 14 ғасырдан Люксембург герцогтығына қарады, 15 ғасырда [[Нидерланд]]ның 17 провинциясының біріне айналды. 16 ғасырда Нидерланд революциясынан кейін Люксембург Испаниялық Нидерландтың (1714 жылдан Австрия Нидерланд) құрамында қалды. 1794 ж. Австрия үстемдігі жойылып, Люксембург Францияның құрамына кірді. [[Вена конгресі]]нің (1814 — 15) шешімі бойынша, Люксембург өлы герцогтігі құрылды. Ол Герман одағына кіріп, Нидерланд корольдігімен дербес унияда болды. Люксембургтің қазіргі шекаралары 1839 ж. Бельгия — Нидерланд шарты бойынша белгіленген. Лондон конференциясында (1867) Люксембург “мәңгі бейтарап мемлекет” болып жарияланды. 1948 ж. конституциядағы бейтараптық жөніндегі бап алынып тасталды. Люксембург — өнеркәсібі дамыған ел. Электроника өндірісі, химия өнеркәсібі, цемент, тоқыма кәсіпорындары бар. [[Экспорт]]қа химия, металлургия өнімдерін, тағамдар мен киім-кешек шығарады, сырттан астық, металл, мұнай, көмір, т.б. әкеледі. Туризм дамыған. Мал, егін, жүзім ш., шарап жасау жақсы дамыған. Люксембург [[БҰҰ]]-на (1945), Еуропа Одаққа (1957), т.б. халықаралық ұйымдарға мүшелік өлттық табысы жылына әр адамға шаққанда 34400 доллар шамасында.
Line 91 ⟶ 86:
* Люксембургтің коммунистік партиясы — 1921 ж. негізделді.
* Люксембургтің азат партиясы — 2004 ж. құрылған.
 
==Әкімшілік бөліктерге бөліну==
[[Сурет:Luxemburg districts.svg|120px|нобай|оңға|Люксембургтің округтары]]
Line 127 ⟶ 123:
НАТО-ның 17 АВАКС E-3 ұшағы саяси және практикалық себептер бойынша ресми түрде Люксембургтік ұшақтар ретінде тіркелген. Олар [[Германия]]ның [[Гайленкирхен]] қаласында орналасқан.
 
Қорғаныс шығыстары 1997 жылы [[Жалпы ішкі өнім|жалпы ішкі өнімнің]] 1,2% -ын құрады және 2005 жылы 0,9% деп бағаланған.<ref>{{Lien web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/lu.html |titre=Fiche synthétique sur le grand-duché de Luxembourg |année=2011 |site=cia.gov |consulté le=30 avril 2011 }}.</ref>.
 
===Ұлттық рәміздер===
Line 140 ⟶ 136:
 
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
*[[Қазақ энциклопедиясы]]
*[[Страны мира, М.]], 2004.
 
== Дереккөздер ==
<references/>
 
{{wikify}}
 
{{Навигациялық блок
{{Еуропа елдері}}▼
|тақырып = Люксембург
{{EU members}}
|тақырып_стиль = background:{{түс|{{PAGENAME}}}};
{{Еуропа Кеңесі}}▼
|state = collapsed
{{Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы}}
▲{{ |Еуропа елдері}}
{{NATO}}
{{ДСҰ |Еуроодақ мүшелері}}
▲{{ |Еуропа Кеңесі}}
 
|Бенилюкс
[[Санат:Мұхитпен шектеспейтін елдер]]
|Франкофония
}}
 
[[Санат:Люксембург|*]]
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Люксембург» бетінен алынған