Украин төңкерісі (2014): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
толықтыру, нақтылау
нақтылау
1-жол:
{{Қарулы қақтығыс
|тақырып = Украин революциясы (2014)
|бөлім = [[Еуромайдан]]
|сурет = 2014-02-21 11-04 Euromaidan in Kiev.jpg
|сурет атауы = [[Киев]]тегі Еуромайдан
|дата = 18-2318—23 ақпан 2014
|орын = [[Украина]]
|себеп = Еуромайдан
|нәтиже = Виктор ЯнуковечтіңЯнуковичтің президент қызметінен кетуі ,<br />2004-2010 жылдар арасындағыжылғы КонституциясынКонституцияның қайтаруқайтарылуы.</br>
|өзгерістер =
|қарсылас1 = Еуромайдан жақтастары
* [[Еуромайдан жасақтары]]
* [[Оңшыл сектор]]
|қарсылас2 = Украина үкіметі
|қарсылас3 =
|қарсылас4 =
|командир1 =
|командир2 =
|командир3 =
|командир4 =
|күштер1 =
|күштер2 =
|күштер3 =
|күштер4 =
|шығындар1 =
|шығындар2 =
|шығындар3 =
|шығындар4 =
|жалпы шығындар =
|ескерту =
}}
 
'''Украин революциясы''', '''Еуромайдан революциясы''' немесе '''Намыс революциясы''' ({{lang-uk|Революція гідності}}) — 2014 жылдың ақпан айындаайындағы [[Украина]] президенті [[Виктор Янукович]]тың қызметінің доғарылуы мен Украинада орнаған саяси режимнің ауысуына алып келген оқиғалар желісі. Бұған 2013 жылдың 21 қарашасында бастау алған «[[Еуромайдан]]» ({{lang-uk|Євромайдан}}) деп аталып кеткен ел астанасы [[Киев]]тің орталық алаңдарындағы наразылық шерулері себеп болды<ref>{{кітап|авторы= David R. Marples, Frederick V. Mills|тақырыбы= Ukraine's Euromaidan: Analyses of a Civil Revolution|сілтеме=https://books.google.kz/books?id=PkPuBwAAQBAJ&pg=PA34|орны= Нью-Йорк|баспасы= Columbia University Press|жыл= 2014|беттері= 9|барлық беті= 190|сериясы= Soviet and Post-Soviet Politics and Society|isbn=9783838267005}}</ref>.
 
== Алғышарттары. Еуромайдан==
Line 45 ⟶ 33:
 
Киев орталығындағы қақтығыстар мен ел астанасы мен облыс орталықтарындағы билік органдарын басып алу әрекеттері орын алып, ресми билікпен қатар әрекет ететін билік органдары мен ресми емес күштік құрылымдар пайда бола бастағаннан кейін Украина төтенше жағдайды енгізуге таяп қалды.
 
Президент Виктор Янукович пен паламенттік оппозиция арасындағы бірнеше күнге созылған келіссөздерден кейін билік кері шегінді: Жоғарғы раданың кезектен тыс отырысы шақырылып, 16 қаңтар күні қабылданған бірқатар заңдардың күші жойылды, 2013 жылдың қарашасынан бастап 2014 жылдың қаңтары аралығындағы оқиғаларға қатысқандарға амнистия жарияланды. 28 қаңтар күні премьер-министр [[Николай Азаров]] пен министрлер кабинетінің қызметі доғарылды<ref name="azattyq5">{{Cite web |title=Украина премьер-министрі отставкаға кетті|url=https://www.azattyq.org/a/ukraine_pm_azarov_resigns/25245011.html|publisher=Азаттық Радиосы|date=2014-01-28|accessdate=2019-01-23}}</ref>. Бірақ наразылық шаралары бұған қарамастан жалғасын тапты. Билік қарсыластары парламенттік-президенттік билік жүйесі мен 2004 жылғы Конституцияға қайтып оралуды талап ететінін жариялады.
 
== 2014 жылдың ақпан айындағы оқиғалар ==
Президент Виктор Янукович пен паламенттік оппозиция арасындағы бірнеше күнге созылған келіссөздерден кейін билік кері шегінді: Жоғарғы раданың кезектен тыс отырысы шақырылып, 16 қаңтар күні қабылданған бірқатар заңдардың күші жойылды, 2013 жылдың қарашасынан бастап 2014 жылдың қаңтары аралығындағы оқиғаларға қатысқандарға амнистия жарияланды. 28 қаңтар күні премьер-министр [[Николай Азаров]] пен министрлер кабинетінің қызметі доғарылды<ref name="azattyq5">{{Cite web |title=Украина премьер-министрі отставкаға кетті|url=https://www.azattyq.org/a/ukraine_pm_azarov_resigns/25245011.html|publisher=Азаттық Радиосы|date=2014-01-28|accessdate=2019-01-23}}</ref>. Бірақ наразылық шаралары бұған қарамастан жалғасын тапты. Билік қарсыластары парламенттік-президенттік билік жүйесі мен 2004 жылғы Конституцияға қайтып оралуды талап ететінін жариялады. 12 ақпан күні Янукович коалициялық үкіметті құруға келісіп, осыған дейін қамауға алынған шаруге қатысушылар бостандыққа шығарылды. 15—16 ақпан күндері билікке наразы адамдар облыстық әкімшіліктерді бұғаттауды доғарып, Кивете көшеге жиналған адамдар Грушевский көшесінің бір бөлігі мен қалалық әкімшілікті босатты<ref name="azattyq6">{{Cite web |title=«Еуромайдан» белсенділері мэрияны босатты|url=https://www.azattyq.org/a/25265395.html|publisher=Азаттық Радиосы|date=2014-02-16|accessdate=2019-01-23}}</ref>. Бүкілукраиндық «Майдан» бірлестігі мен «[[ОңОңшыл сектор]]» Жоғарғы радаға «бейбіт шабуыл» жасауға дайындық туралы жариялады.
 
18 ақпан күні жағдай күрт шиеленісіп, жаппай қантөгіске алып келді<ref name="azattyq7">{{Cite web |title=Киевте жараланған журналист қаза болды|url=https://www.azattyq.org/a/25268944.html|publisher=Азаттық Радиосы|date=2014-02-19|accessdate=2019-01-23}}</ref><ref name="azattyq1" />. Жоғарғы раданың отырысында оппозиция дереу парламенттік-президенттік билік жүйесіне қайтуды және 2004 жылғы Конституцияны қалпына келтіруді талап етті. Осы уақытта Киевте көшеге жиналғандар мен милиция арасындағы қақтығыс өршіп, жүзден астам адамның өлімініе әкеп соқтырды (оның ішінде белгісіз мергендердің оғынан қаза тапқандар да болды). Батыс Украинадағы жағдай қатты шиеленісіп кетті.