Әл-Бақиллани: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
- 3 санат; + 11 санат (HotCat құралының көмегімен) |
|||
1-жол:
'''Әл-Бакиллани, Әбу Бәкір Мұхаммед б. а т-Таййиб''' (
[[Басра]]да дүниеге келіп, ғұмырының көп бөлігін [[Бағдат]]та өткізіп, сонда қайтыс болды. [[Фиқһ]] мәселесінде [[Малики мазһабы]]н ұстанған ол бірсыпыра уақыт қазылық қызмет атқарды. Қалайды ашарит Ибн Муджахидтің (980 ж. ө.) басшылығымен оқыған 982 - 83 жылдары [[Буилер әулеті|буилер]] әмірі Адуд әд-Дауланың дипломаттық сипаттағы тапсырмасымен [[Византия]] императорының сарайында қызмет атқарды. Бакиллани жазған 52 шығарманың алтауы ғана сақталған. Олардың негізінде Бакилланидің дүниетанымын толық анықтау мүмкін емес.
Бірқатар мутазилашылар, соның ішінде Аббад б. Сүлейменнің (844 ж.ө.) идеяларына сәйкес ойды дамыта отырып, Бакиллани Құдайдың «мәндік белгілері» мен іс-қимыл белгілеріне» назар аударады да, алғашқыны мәңгілік, ал екіншісін уақытына орай пайда болады деп тұжырымдайды. Бакилланиға сәйкес Алла бәрін де алдын-ала, бәрін «жалпылама» емес, «бөлек-бөлек» шешеді. Ерік тәуелсіздігі мәселесін де ол осыған сәйкес шешті. «Дәл мағынасындағы болмыс» пен оның нақты түрлерін, іс-әрекет негіздері мен оның тікелей көріністерін айыра отырып, ол Құдай тек «болмысты» оның «негізін» ғана жаратады, ал адам болмысты одан әрі түрлендіріп, іс-әрекетті нақтылай түседі. Имамат жөніндегі мәселеде Бакиллани шииашылармен және рафидшылармен пікір таластыра отырып, [[имам]]ды ([[халифа]]) сайлап отыруды талап етті. Осымен бір мезгілде ол имамның құрайыш ұрпағымен тарауы тиістігін, оны жария түрде сайлау керегін, бір мезгілде бір имамның билік құруын және өзінің моральдық, ақыл-ой парасаттылығы жағынан өзіне жүктелген:
*1) умманы сыртқы жаулардан қорғау;
*2) әділетсіздікті болдырмау;
Line 38 ⟶ 18:
<references/>
{{Суретсіз мақала}}{{Islam-stub}}▼
▲{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Тұлғалар]]▼
[[Санат:Ислам]]▼
[[Санат:950 жылы туғандар]]
[[Санат:Басрада туғандар]]
[[Санат:1013 жылы қайтыс болғандар]]
[[Санат:5 маусымда қайтыс болғандар]]
[[Санат:Бағдадта қайтыс болғандар]]
▲[[Санат:Ислам әулиелері]]
[[Санат:Ислам философтары]]
[[Санат:Ислам құқықтанушылары]]
[[Санат:Шариғат қазылары]]
[[Санат:Муджаддидтер]]
| |||