Албан руы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
1-жол:
'''Албан''' — [[қазақ]] халқын құраған ежелгі ірі тайпалардың бірі. Шежіре бойынша, [[Ұлы жүз]] құрамына енеді. Албан атауы көне жазба тарихи деректерден белгілі. 5-6 ғ-да Албандар [[Жетісу]] өңіріндегі [[Юебань мемлекеті|Үрбі]] (Юебань) қауымдастығында чубань тайпасы аталып дулу одағында болған. [[Қытай]] деректері бойынша чубань тайпасы 7 ғ-да [[Тянь-Шань]] мен [[Алтай таулары|Алтай]]дың арасын мекендеген. Н.Аристов “чубань” дегеніміз [[Дулат]]тарға туыс Албан және [[Суан]] тайпалары деген пікір білдіреді. Бұлардың бәріне ортақ таңбасы — дөңгелек. Албан, Суан екеуінің атауы да көне түріктік “алп” (“алып”), “суб” (“су”) сөздеріне “ел”, “мекен” мағынасын білдіретін “ан” сөзін қосу арқылы жасалған сыңайлы, яғни “албан” — “Алып тау елі”, “суан” — “Су елі”. Осыған қарағанда Албан, Cуан, Дулат ежелден іргесі бөлінбеген туыстас тайпалар болса керек. Мұны қазақ шежірелері де дәлелдейді. Бұл үш тайпа 5-ғасырдан бүгінге дейін Жетісуды мекен етіп келеді.
[[Орыс]] ғалымдары еңбектерінде Албан — Атбан, Адман, Адбан, Абдан түрінде кездеседі. 19-ғасырдың аяғы мен 20-ғасырдың басында Албан тайпасының рулары [[Жаркент]], [[Верный]] уезін мекендеген. Верный уезінің оңтүстік-шығысында Албан тайпасының Қызылбөрік және Сегізсары ру бірлестіктері қоныстанған. [[Сегізсары]] [[ру]]ының көпшілігі [[Іле өзені|Іле өзенің]] сол жағасында Алабайтал, Сарыбұлақ, Сауысқан, Сарымсақты деген қыстауларды қоныс етіп, ал жаз айларында Асы,
== Саны ==
Албандар 1889 жылғы деректер бойынша 15420 түтін болған. Одан бергі жүз жыл мерзімде едәуір өсті,саны 750 мың адамға дейін,яғни 212 мың түтінге жетті. 20-ғасырдың 20-30 ж. Албандар шекара асып, Қытайдың Іле аймағына қоныс тепкен. Кеңес өкіметі орнағанда жеріне қайта үдере көшті, біразы қалып қойды.
|