Уикипедия

Наурыз мейрамы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш Бурханова Улпан (т) өңдемелерінен Askhatekb соңғы нұсқасына қайтарды
Тег: Rollback
-Санат:Халықаралық мейрамдар; + 6 санат (HotCat құралының көмегімен)
11-жол:
|longtype=Халықаралық деңгейдегі мейрам
}}
'''Наурыз мейрамы''' — ежелгі заманнан қалыптасқан жыл бастау мейрамы[[мейрам]]ы. Қазіргі [[күнтізбе]] бойынша (наурыздың 22) күн мен түннің теңесуі кезіне келеді. Көне [[парсы тілі]]нде ''нава''=жаңа + ''рәзаңһ''=күн, «жаңа күн» мағынасында, қазіргі [[парсы тілі]]нде де сол мағынамен қалған (''но''=жаңа + ''роуз''=күн; мағынасы «жаңа күн»), яғни «жаңа жылды» (күн өсуін белгілеуі) білдіреді.
 
[[2010 жыл]]дың [[10 мамыр]]ынан бастап [[Біріккен Ұлттар Ұйымы]]ның Бас ассамблеясының 64-қарарына сәйкес 21 наурыз "Халықаралық Наурыз күні" болып аталып келеді.<ref>[http://www.un.org/en/events/nowruzday/ International Nowruz Day]</ref> Бас ассамблея өзінің берген түсініктемесінде "Наурызды көктем мерекесі ретінде 3000 жылдан бері [[Балқан түбегі]]нде, [[Қара теңіз]] аймағында, [[Кавказ]]да, [[Орта Азия]]да және [[Таяу Шығыс]]та 300 миллион адам тойлап келе жатқандығын" мәлімдеді. Ал [[UNESCO]] болса, 2009 жылдың 30 қыркүйегінде Наурыз мейрамын адамзаттың материалдық емес мәдени мұра тізіміне кіргізді.<ref>http://www.un.org/News/Press/docs/2010/ga10916.doc.htm</ref>
30-жол:
== Қазақ салты ==
[[Сурет:Stamp of Kazakhstan 659.jpg|нобай|[[Қазпошта]]ның наурыздық маркасы]]
[[Сурет:Nowruz 2013 in Tekeli.JPG|thumb|[[Текелі]]де Наурыз мейрамы, Қазақстан, 2013 &nbsp;ж.]]
[[Сурет:Traditional costume for Nowruz.JPG|thumb|[[Текелі]]де Наурыз мейрамы, Қазақстан, 2013 &nbsp;ж.]]
Дәстүр бойынша бұрын Наурыз мейрамын бүкіл ауыл-ел болып, әсіресе жастар жағы түгелдей таң шапағатын қарсы алудан — тазаланған арықтарға су жіберуден, ағаш отырғызып, гүл егу рәсімін өткізуден бастайтын. Қызықшылық онан әрмен халық ойындарымен («Айқыш-ұйқыш», «Ақ серек пен көк серек», «[[Алқа қотан]]», т.б.), ән салып, би билеумен, ақындар айтысымен, «Қызғалдақ» мерекесімен, [[қазақша күрес]]пен, [[ат жарысы]]мен жалғасып кете беретін де, түнге қарай «[[Алтыбақан]]» айналасындағы тамашамен аяқталатын.
 
Наурыздан кейінгі 2-ші күні жұрт жаппай көктемгі егіске кірісетін. Малшы қауым да төл алуға қатысты іс-қарекетімен айналысатын. Наурызды кейінге қалдыра тұратын ауылдардың өзінде де мейрамнан ;;кейінгі 2-ші күні жаппай егіске кірісетін.
 
Наурыздың 22 күні Наурыз мейрамы (жаңа жыл) екенін қазақ баласының көбі біледі. Наурыз туралы көптен бері, жыл сайын газеттерде жазылып келеді. Бұл мейрам бүкіл ұлтқа ортақ. Тегінде Наурыз ұлт мейрамы болғандағының үстіне оның тарихи маңызының тереңдігі бар. Ызғарлы қыстың кетіп, жан йесіиесі өмір қуатын туғызған жыл, жаздың келетіндігіне барлық жаратылыспен қатар қазақ елі де қуанатын. ˝Қыс бойы өлімнің есігін күзетіп, үңгірде жатқан кәрі құйрық, мертік-шортықтар да қыбырлап дүниеде бар екендіктерінбілгізеекендіктерін білгізе бастайтын, аурулар сауығамын деп, аттар тойынамын деп, жалаңаштар киімсіз де күн көремін˝ дегендей жұрттың бәріне үміт, әркім депде жылы шырай сезіне бастап, ˝бәріміз де табиғаттың бергеніне ортақпыз˝ дегендей сағынышты көрісілерікөрісулері, жалынды құшақтасуларымен жаңа жылды қарсы алатын. ˝Бүгінгі күні [[Самарқан]]ның көк тасы да жібіпті˝, - десіп Наурыз күні пейілін кеңітпеген адамды тастан да қатты қылып шығарғысы келіп, аңыз қылысатын.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 том</ref>
 
==Сілтемелер==
* [[Парсылар]]
* [[Самарқан]]
* [[Алтыбақан]]
* [[Ассамблея]]
 
== Дереккөздер ==
<references/>
 
{{wikify}}
 
[[Санат:21 наурыз мейрамдары]]
[[Санат:Қазақстан мейрамдары]]
[[Санат:Халықаралық мейрамдар]]
[[Санат:Қазақстан мейрамдары]]
[[Санат:Әзірбайжан мейрамдары]]
 
[[Санат:Иран мейрамдары]]
 
[[Санат:Өзбекстан мейрамдары]]
{{stub}}
[[Санат:Тәжікстан мейрамдары]]
[[Санат:Наурыз]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Наурыз_мейрамы» бетінен алынған