Уикипедия

Алмалық (көне қала): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
8-жол:
Қираған қала орны шамамен 25 км<sup>2</sup> аумақты алып жатыр. Кең ауқымды ресми [[Археология|археологиялық]] қазба жұмысы жүргізілген жоқ. [[1950]] жылы [[қытай]] археологі [[Хуан Вэнби]] және соңғы жылдарда Шыңжаң тарихи мұражайының археологиялық экспедициясы зерттеу жұмыстарын жүргізген. Қыш және [[фарфор]], оның ішінде орта ғасырларда аса қымбат бағаланған қытайдың селадон фарфор ыдыстары, [[Шағатай қағанаты|Шағатай]] ұлысының [[алтын]], [[күміс]] теңгелері, [[Металдар|металдан]] жасалған тұрмыстық бұйымдар мен еңбек құралдары, түркі тілінде сөздер жазылған несториандық [[Құлпытас|құлпытастар]] т.б. құнды мұралар табылды.
 
Қаланың шығыс жағында Алмалықта билік жүргізген [[ТұғлықТоғылық Темір хан|ТұғлықТоғлық Темір ханныңхан]]<nowiki/>ның ([[1329]] — [[1363]] жылдары) күмбезі бар. Алмалық туралы [[Шыңғысхан]] жорығына қатысушы қытай ғұламасы [[Чанчунь Жэнрэн|Чанчунь Жэнрэнның]]<nowiki/>ның, шүршіт [[Елуичусай|Елуичусайдың]] сапары туралы жазбаларда, “[[Юань]] тарихында”, Алмалықтың өзінен шыққан тарихшы-ғалым [[Жамал Қарши|Жамал Қаршидің]] “[[Мүлхакат әл-сурах]]” атты еңбегінде, сондай-ақ [[Дулати|М.Х.Дулатидің]], [[Рашид ад-дин|Рашид ад-диннің]], [[Жувейни|Жувейнидің]], [[Бабыр|Бабырдың]] кітаптарында, армян патшасы [[Геитун|Геитунның]] қолжазбаларында мол мағлұматтар келтірілген. Қаланың негізі қашан қаланғаны белгісіз. Оның бізге белгілі алғашқы билеушісі қарлұқ [[Озар Тұғырыл хан|Озар Тұғырыл ханды]] Шыңғысханға тізе бүккені үшін [[Найман]] ханзадасы [[Күшлік]] өлтірген. Шағатай ұлысы кезінде Алмалық хандықтың жазғы ордасы болды. 14 ғасырдың басында ұлыс ыдыраған кезде [[Моғолстан]] (Шығыс Шағатай) астанасына айналды.
 
Тарихи деректер бойынша Алмалық [[Әмір Темір|Әмір Темірдің]] Моғолстанға жасаған жорықтары барысында (1357, 1383, 1390 жылдар) күйреген. [[Жібек жолы|Жібек жолының]] негізгі күре тамырынан орын тепкен өзге де көптеген қалалармен қатар Алмалық та ірі сауда, мәдениет және саяси орталық ретінде Қазақстан мен [[Шығыс Түркістан]]<nowiki/>ның орта ғасырлық тарихы мен мәдениетінде аса маңызды рөл атқарды.<ref>Жетісу. Энциклопедия. - [[Алматы]]: «Арыс» баспасы, [[2004]]. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3</ref><ref>Қазақ энциклопедиясы</ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Алмалық_(көне_қала)» бетінен алынған