СЕМЕЙ КӨТЕРІЛІСІ — [[1916 жылғыжыл]]ғы Қазақстандағы[[Қазақстан]]дағы ұлт-азаттық қозғалыстың құрамдас бөлігі. Көтеріліс [[Семей]] обл-на қарасты [[Павлодар]], [[Қарқаралы]], [[Семей]], [[Өскемен]], [[Зайсан]] уездерінің көптеген болыстарын қамтыды. С. к. Қазақстанның басқа аймақтарындағы сияқты патша өкіметінің отарлау саясатына қарсы бағытталған ұлт-азаттық күрес сипатын алды. [[Патша өкіметініңөкіметі]]нің [[Семей]] обл-ндағы жергілікті әкімш-нің мәліметтері бойынша 1916 ж. шілде — тамыз айларында көтерілісшілердің саны Семей у-нде 7 мыңға, Зайсан у-нде 4 — 5 мыңға, [[Павлодар]] уезінде 5 — 6 мыңға жетіп, Өскемен у-нде 3 мыңнан асқан. 25 шілдеде Семей у-нің бірнеше мың көтерілісшілері жазалаушы казак-орыс отрядымен болған соғыстан кейін Бақпақтыкөл ауд-на шегінді. Көп ұзамай ондағы көтерілісшілер саны 7 мыңға жетті. 31 шілдеде Өскемен у-нің Тайыпты болысының 3 мыңдай көтерілісшісі жүзбасы Воробьевтің жазалаушы отрядымен соғысып, 60 көтерілісші оққа ұшты. Бір орт-тан басқарылмаған және бір-бірімен тығыз байланысы болмаған Семей обл-ндағы көтеріліс ошақтары қазан айында басылды. Жетісу мен Торғай облыстарындағыдай ұйымдасқан сипат алмағанымен С. к. Семей өңірдегі қазақтардың ұлттық сана-сезіміне сілкініс әкелген аса зор саяси-әлеум. оқиға болды.
Әдеб.: Восстание 1916 года в Средней Азии и Казахстане. Сб. документов, М., 1960.
