Шағатай тілі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.5.4) (Боттың үстегені: ml:ചഗതായ് തുർക്കി ഭാഷ
Өңдеу түйіні жоқ
9-жол:
||iso2=chg
|iso3=chg}}
'''Шағатай тілі''' ({{lang|chg|'''جغتای'''}} — ''Жағатой''; {{lang-ug|'''چاغاتاي'''}} — ''Чағатай''; {{lang-uz|'''ﭼىﻐﺎتوي'''}} — ''Chigʻatoy'') — бір кездері [[Орталық Азия]]да кең таралған, қазір өлі тілге айналған [[Түркі тілдері|түркі тілі]]. «Шағатай» сөзі [[Шағатай ұлысы]]ның атынан келіп шыққан. Шағатай хандығы [[Шыңғыс хан]]ның екінші ұлы [[Шағатай хан]]ның атымен аталған. Осы тілде сөйлеген көптеген [[Шағатай түріктері]] мен [[татарлар]] өздерін Шағатайдың ұрпақтарына жатқызған. <ref>[[Қазақ Энциклопедиясы ]], 9 том 18 бөлім</ref>
 
== Тарихы ==
22-жол:
 
Қазіргі түркі тілдерінің ішіндегі шағатай тіліне ең жақындары — [[Өзбек тілі|өзбек]] және [[Ұйғыр тілі|ұйғыр]] тілдері. Ал өзбектер тіпті өзбек тілі тікелей шағатай тілінен өрбіген, ал шағатай әдебиеті өзбек әдебиетінің бір бөлігі деп қарастырады. 1921 жылдан бастап Өзбекістанда шағатай тілінің орнына өзбек тілі (сол кезде қыпшақ диалектілерінің негізінде) қолданыла бастаған.
'''Берендек'''<ref>Берендек — ежелгі орыс жылнамаларындағы «берендеи» (берінділер) болған шығар?</ref> атты ортағасырлық көшпелі халықтың тілі де зерттей келе шағатай тілі болып шықты.
 
[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tuk Ethnologue] тізімінің дерегі бойынша, [[Ауғаныстан]]да қолданылатын «шағатай тілі» [[түрікмен тілі]]нің «теке» тайпасы диалектінің аты болып шықты. Орталық Азияның басқа жерлеріндегідей, Түрікменстанда да шағатай тілі әдеби тіл ретінде 18-ші ғасырдың аяғына дейін қолданылып, түрікмен тіліне ықпал етіп келді. Бірақ екі тіл түркі тілдерінің екі басқа тармақтарына жататындықтан, олардың арасында елеулі айырмашылықтар да бар.
70-жол:
 
== Түсініктемелер ==
Берендек — ежелгі орыс жылнамаларындағы «берендеи» (берінділер) болған шығар
<references/>
 
== Сыртқы сілтемелер ==
*[http://tugan-tel.at.tt/meqele/alpamish#h10 Орталық Азиядағы Ресей империялық саясаты] жазған: ''Хасан Бүлент Паксой''
 
==Сілтемелер==
*[[Араб тілі]]
*[[Шағатай]]
*[[Шыңғыс хан]]
 
==Пайдаланған Әдебиет==
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:Тілдер]]
{{Altaic languages}}
{{Turkic languages}}