Кристаллохимия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Rasul kz91 (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Кристаллохимия''' – [[кристалл]]дардағы [[атом]]дардың химиялық байланысы мен кеңістікте орналасуын, сондай-ақ кристалды заттардың химиялық қасиеттерінің олардың құрылысына тәуелділігін зерттейтін ғылым. Кристалдар моно- және поликристалдар болып бөлінеді. Жеке-дара ешқандай бөліну шекаралары жоқ кристалдар – [[монокристалл]]дар. Оларға [[анизотроп]]тық, яғни кристалдың қасиеттерінің (‘’электр және жылу өткізгіштігі, беріктігі, еру жылдамдығы’’) әр түрлі бағыттарда бірдей болмауы тән. Жеке өте ұсақ кристалдар бірігіп [[поликристалл]] түзеді. Кристалдардың тағы бір ерекше қасиеттері – олардың біртектілігі және өздігінен жақтана (‘’кристалдардың өздігінен дұрыс көп жақ түзу қабілеті’’) алу қабілеті. Кристалдардың біртектілігі олардың кез келген бөлігінің пішіні және бағытталуы бірдей екенін көрсетеді. Жалпы, заттың кристалдық құрылысын, яғни өте ұсақ бөлшектерінің белгілі бір заңдылықпен реттелген түрде орналасуын көрсетеді. <ref>[[Қазақстан Республикасының Ғылым Энциклопедиясы]]</ref>
[[File:Pyrite cristal.jpg|thumb| left| alt=A.| ''[[Кристаллохимия]]''.]]
Кристаллохимиялық зерттеулер заттың мынадай қасиеттеріне негізделеді: [[морфотропия]] – ұқсас қосылыстар қатарында құрамы біртіндеп өзгергенде кристалл құрылымының секірмелі түрде өзгеруі. Полиморфтық – қосылыстың кристалдық құрылымдары әр түрлі екі немесе бірнеше түр өзгерістерінің болуы. Мысалы, [[алмас]] және [[графит]]тің құрамы бірдей – тек көміртек атомдарынан тұрады. Бірақ, олардың кристалдық құрылымдары (‘’алмас – кубты, графит – гексагональді’’) және қасиеттері әр түрлі. Химиялық элементтерге қатысты полиморфтық (‘’көміртек, күкірт, темір’’) [[аллотроп]]тық деп аталады. [[Политипия]] – координациялық санның өзгеруінсіз жүзеге асатын [[полиморф]]тық түрлену. Бұл кезде құрылымның бүтін телімдері (‘’учаскелері’’) өзгеріссіз қалады, бірақ бұл телімдердің өзара бағытталуы әр түрлі политиптерде әрқалай. Политипия құбылысы қабатты құрылымдарда, слюда, кейбір кристалдарда (‘’ZnS, SіC’’) байқалады. [[Изоморф]]тық – құрылымы ұқсас қосылыстарда элементтердің бірін-бірі ауыстыру қасиеті. <ref name="source1"> "Қазақ энциклопедиясы"</ref>.
| |||